بایدها و نبایدهای حمایت از کالای ایرانی

بایدها و نبایدهای حمایت از کالای ایرانی

حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف در سال 1388 ، همت مضاعف و کار مضاعف در سال 1389 ، جهاد اقتصادی در سال 1390 ، تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی در سال 1391 ، حماسه سیاسی و اقتصادی در سال 1392 ، اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی در سال 1393 ، اقتصاد مقاومتی،اقدام و عمل در سال 1395 ، اقتصاد مقاومتی،تولید و اشتغال در سال 1396 و حمایت از کالای ایرانی در سال 1397 ، همگی گواهی است به صحت این امر که تقریبا در 10 سال اخیر، مقام معظم رهبری، موضوعات اقتصادی را به عنوان مهمترین اولویت کشور مطرح نموده‌اند.

البته طرح این موضوع به معنای عدم اهمیتِ موضوعات اقتصادی در سال‌هایی که به‌صورت مستقیم از عنوان اقتصاد در نامگذاری شعار سال استفاده نشد، نیست و به عنوان نمونه اطلاق عبارت "دولت و ملت، همدلی و همزبانی" در موضوعات اقتصادی نیز جاری و ساری می‌شد آنچنان که مقام معظم رهبری هر سال در سخنرانی‌ها و فرمایشاتشان به تصریح و تشریح به موضوعات اقتصادی پرداخته‌اند و توصیه‌های لازم را در این خصوص ایراد نموده‌اند.

هر ساله نیز، به موازات شعاری که معظم له برای سال بر می‌گزینند اقداماتی عملیاتی و اجرایی می‌شود و توفیقاتی نیز پیرو آن حاصل می‌شود، اما قطعا با در نظر گرفتن ظرفیت‌های عظیم این مرز و بوم، می‌توان به این واقعیت پی بُرد که برخی دستگاه‌های ذی‌ربط، تمام انرژی و توان خود را برای تحقق شعار سال لحاظ نکرده‌اند که اگر غیر از این بود، در حال حاضر، شرایط اقتصادی کشور، فاصله بسیاری با وضعیت موجود داشت.

شرایط فِعلیِ جاری و ساری در کشور نشان می‌دهد، در حال حاضر، اقتصاد یکی از اساسی‌ترین مولفه‌های کشور به شمار می‌رود و این موضوعی است که امروزه بسیاری از اقشار و طیف‌های اجتماعی، از عوام تا خواص به آن پی بُرده‌اند.

فراتر از آن با در نظر گرفتن این واقعیت که بیشترین، حساس‌ترین و دقیق‌ترین گزارشات به مقام معظم رهبری ارائه شود، طبیعتا تأکید ایشان بر موضوعات اقتصادی، موید واقعیت‌ها، اقتضائات و الزاماتی است که کشور به آن نیازمند است و تحقق آن راهگشای بسیاری موانع، نارسایی‌ها و مشکلات خواهد بود.

با این مقدمه، بیش از پیش به اهمیت شعار حمایت از کالای ایرانی پی خواهیم بُرد، موضوعی که پیش از این در قالب ضرورت حمایت از تولید ملی و داخلی یا سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به آن تأکید شده و قطعا با حصول آن، بسیاری از تهدیدات فعلی به فرصتی ویژه و بالقوه برای کشور مبدل خواهد شد.

برای تحقق این موضوع نیز پیش از این به کَرات در ارتباط با پیش نیازهای آن همچون تلاش برای جلوگیریِ حداکثری از ورود کالای قاچاق و مهارِ واردات بی‌رویه، بخصوص در محصولاتی که نمونه و مشابه داخلی آن وجود دارد، توسعه صادرات، فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی، رفع موانع کسب و کار، همسویی و همگراییِ بین دستگاهی، مطالب و مباحث لازم مطرح شده و البته نباید این واقعیت نادیده گرفته شود که در لابه‌لای این مباحث، موضوعات بسیار تأثیرگذاری نیز وجود دارد و آنچنان شایسته و بایسته مورد توجه قرار نگرفته است.

یکی از این موارد به استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته و مطالعه سیر تاریخی روند پیشرفت آنها در اقتصاد، صنعت و تولید باز می‌گردد.

لزوم استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته و پیشرفته

یکی از این موارد به استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته و مطالعه سِیرِ تاریخیِ رَوَند پیشرفت آنها در اقتصاد، صنعت و تولید باز می‌گردد.

اگرچه اقتصاد غرب از حِیثِ ماهیت و ساختار، متفاوت از ساختار اقتصادیِ ایران است، اما این دلیلی بر نَفیِ، غفلت و کم توجهی به سِیر حرکتیِ جوامع توسعه یافته، برای حصول اهداف اقتصادی در حوزه تولیدی و صنعتی نبوده و نیست.

به تعبیری مُصطَلَح، قرار نیست مجددا اقدام به اختراع چرخ کنیم و در صورت الگوبرداری از روند پیشرفت کشورهایی همچون آلمان، ژاپن،کره جنوبی، ترکیه و غیره از بروز برخی اشتباهات، آزمون و خطاها، هَدَر رفت منابع و سرمایه و انرژی کشور جلوگیری خواهد شد، چرا که در غیر اینصورت صرفا با اتکای به تَجارُبِ داخلی کشور ( که البته در ارزنده بودن آن هیچ شَک و شُبهِه ای وجود ندارد ) نمی‌توان به جایگاهی که زیبنده این مرز و بوم است دست یافت.

تلاش می‌شود در آینده‌ای نزدیک، به‌صورت تفصیلی و در قالب سلسله گزارشاتی مُتَمادی، موضوعِ روش‌ها، راهکارها و الگوی کشورهای پیشرفته در نائل شدن به اقتصاد، صنعت و تولیدی پویا و توانمند، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

شیفتگی برخی ایرانیان به کالاهای خارجی

یکی از موانع جدی در حمایت از کالای ایرانی و تقویت بنیه تولید ملی و داخلی، به دلبستگی بخش قابل توجهی از جامعه به محصولات و تولیدات خارجی باز می‌گردد، امری که تغییر جدی آن مستلزم عملیاتی شدن مجموعه‌ای از اقدامات موثر، ظریف و پیوسته است.

در گام نخست باید به این سئوال پاسخ داده شود که اساسا کالاها و محصولات خارجی از چه زمانی به بازارهای ایران راه یافتند و راز این دلبستگی به محصولات غربی چیست؟

برای یافتن پاسخ به این سئوال باید با نگرشی تاریخی به بررسی این موضوع پرداخت، به واقع، عقبه و پیشینه تاریخیِ این پدیده به حدود چهار قرن پیش و اوج آن، به زمان قاجارها باز می‌گردد. زمانی که عوامل غربی اعم از مستشاران، سفیران و برخی جهانگردان، پای به ایران می‌گذاشتند و برای پادشاهان ایرانی به رَسمِ هدیه،کالاها و محصولاتی از آن‌سوی آبها به همراه می‌آوردند.

البته تاریخ مراودات تجاری ایران با کشورهای خارجی به قرون بسیار دورتر باز می‌گردد، اما آنچه تحت عنوان کالاها و محصولات غربی به معنای امروزی از آن یاد می‌شود به قرون اخیر و بخصوص عصر قاجار باز می‌گردد. مقطعی که برای نخستین بار ایرانیان متوجه تفاوت‌هایی عمیق ( از حیث صنعتی و تولیدی ) میان خود با غربی‌ها شدند و رفته رفته این تفاوت به یک نوع خودباختگی در قِبال کشورهای اروپایی مُبَدَل شد، آنجا که پوشیدن لباس‌ها و پوشاک اروپایی و تقلید از فرهنگ آنها، وَجهِ تمایزی جدی میان مُقَلِدانِ این آداب و رسوم با عامه جامعه ایجاد می‌کرد و متأسفانه این موضوع به عاملی برایِ وجه برتری عده‌ای بر عده دیگر تبدیل شده بود.

امری که متأسفانه امروزه به‌صورتی مشهود در برخی از طبقات اجتماعی و افراد و گروه‌های جامعه شاهد آن هستیم و گویی استفاده از واژگان غربی در جایی که همه فارسی و ایرانی هستند و هیچ لزومی برای استفاده چنان واژگانی وجود ندارد، یا الگوبرداری از برخی پوشش‌ها و آداب و رسوم به ملاک و معیاری برای وجود تفاوت و برتری تبدیل می‌شود، پدیده‌ای که بعضا در قالب اشرافی‌گری نمود و بروز پیدا می‌کند.

متأسفانه برخی راه را به اشتباه رفته‌اند و الگوبرداری غرب را صرفا به مظاهر آن خلاصه کرده‌اند و با نادیده اِنگاشتن سنت‌ها و آداب و رسوم اصیل ایرانی، اسلامی، به الگوبرداری از مواردی مبادرت ورزیده‌اند که خروجیِ آن هیچ دستاوردی در حصول توسعه پایدار نخواهد داشت و صرفا کشور را به مصرف کننده‌ای مطلق مبدل می‌کند.

پدیده‌ای شوم که در سالیان اخیر به نِمودی از شکاف طبقاتی مبدل شده و قطعا تبعات منفی آن در روح، روان و اقتصاد جامعه انکارناپذیر است و طبیعتا در صورت پیشه کردن چنین مشی و رویکردی، حمایت از کالای ایرانی محقق نخواهد شد.

برخی معتقدند، استفاده از کالای ایرانی( فارغ از دستاوردهای اقتصادی که برای کشور خواهد داشت) از حیث فرهنگی و اجتماعی نیز به عنوان مولفه‌ای مهم در مقابله با فرهنگ اشرافی‌گری و خنثی کردن آن تأثیرگذار خواهد بود.
با مُبَدَل شدن این شعار به یک شُعورِ جمعی، استفاده از کالای ایرانی نیز تقویت می‌شود و به تبع آن این رویکرد در جاری و ساری شدن سبک زندگی ایرانی-اسلامی نافذ و موثر است.

به زعم انواری، توسعه فرهنگ استفاده و حمایت از کالای ایرانی، موجباتِ پیشگیری از فرهنگ مصرف گرایی و روحیه اشرافی‌گری را فراهم خواهد کرد.

چگونه می‌توان اعتماد عمومی به کالای ایرانی را جلب کرد؟

یکی از مولفه‌های اساسی در حمایت از کالای ایرانی، به جلب اعتماد عمومی نسبت به محصولات بومی معطوف می‌شود و باید به این واقعیت اذعان داشت؛ برای حصول این امر خطیر (تقویت تولید ملی)، ابتدا به ساکن باید حمایت‌ها از درون آغاز شود و در صورت تحقق این اصل، قطعا زمینه لازم برای نفوذ و تسخیر بازارهای خارجی به‌واسطه محصولات ایرانی فراهم خواهد شد.

در ارتباط با موضوع جلب اعتماد عمومی مردم نسبت به محصولات ایرانی، راهکارهای بسیاری وجود دارد که ارتقای کیفی محصولات، ارائه خدمات پس از فروشِ مناسب،کاهش قیمت تمام شده از نمونه‌های آن به شمار می‌رود که پیش از این در قالب گزارشاتی تفصیلی به آن پرداخته شده است.

در این میان، برخی معتقدند به تصویر کشیده شدن نحوه ساخت تولیدات ایرانی در جلب اعتماد عمومی نسبت به کالاهای ایرانی بسیار تأثیرگذار است.
 طبیعتا در شرایطی که جامعه هدف و مخاطبان یک کالا یا محصولی خاص، به‌صورت شفاف، ناظر بر شیوه تولید یک محصول هستند، با رغبت و تمایل هر چه بیشتری به خرید آن مبادرت می‌ورزند.

بسیاری از عموم جامعه نسبت به نحوه تولید کالاها بی اطلاع هستند که البته این امر طبیعی است و نمی‌توان انتظار داشت آحاد جامعه به جزئیات روند تولیدِ محصولات داخلی اشراف داشته باشند و تحقق این امر مستلزم هوشمندی عوامل تولید یک کالا است و در صورت به تصویر کشیده شدن این امر خطیر، قطعا شاهد توفیقات هر چه بیشتری در حمایت از کالای ایرانی خواهیم بود.

نمونه بارز این ادعا را می‌توان در تبلیغات محصولات غذایی جستجو کرد که مخاطبان با مشاهده نحوه تولید و ادوات و تجهیزاتِ داخلیِ کارخانه‌ها، تمایل بیشتری به خرید و تهیه آن به نسبت محصولاتی که به چنین شیوه اطلاع رسانی و تبلیغاتی مبادرت نمی ورزند پیدا می‌کنند.

همگرایی و همسویی بین دستگاهی در حمایت از تولید ایرانی

همنوایی و همسویی بین دستگاهی از دیگر ضروریات مهم در حمایت از کالای ایرانی به شمار می‌رود و این موضوعی است که نارسایی در آن تحقق این امر را با مشکلات و پیچیدگی‌هایی همراه می‌سازد.

متاسفانه برخی تعارضات قانونی بین تعدادی از دستگاه های ذیربط از مواردی است که باعث فرسایش و سرخوردگی فعالان اقتصادی می شود و این نارسایی پیش از این در بخش هایی همچون جذب سرمایه گذاری،راه اندازی یک واحد یا مرکز تولیدی و غیره دیده و شنیده شده است.

برخی از ین نارسایی ها و تعارضات به قوانین مُصَوَب باز می‌گردد و برخی دیگر به سیاسی بازی‌هایی معطوف می‌شود که به مَثابِه آفتی، پیکره اقتصاد کشور را درمانده و مستاصل می‌کند.

مسائل و مشکلات اقتصادی کشور با انسجام ملی و همگرایی قابل حل است، اما حُصول این امر مستلزم توجه به واقعیت‌های اقتصادی است.

باید از سیاسی بازی و سیاست زدگی در اقتصاد کشور اجتناب کرد و می‌طلبد اقتصاد کشور با شاخص‌های اقتصادی تحلیل و ارزیابی شود و در صورت نگاه صِرف سیاسی به مسائل اقتصادی، حصول موفقیت با چالش‌هایی همراه خواهد شد.

سیاست زدگی در اقتصاد، منجر به آسیب در همه حوزه‌ها شده و تنها با همدلی و وحدت فرماندهی در تمامی قوا و نگاهِ اقتصادی به مسائل و مشکلات اقتصادی، می‌توان در حل و فصل نارسایی‌های اقتصادی موفق عمل کرد.

متن بیانیه مهم و راهبردی رهبر معظم انقلاب

انقلاب کبیر اسلامی ایران در حالی چهلمین سالگرد پیروزی خود را پشت سر گذاشت و قدم به دهه‌ی پنجم حیات خود نهاد که اگرچه دشمنان مستکبرش گمان‌های باطلی در سر داشتند اما دوستانش در سراسر جهان، امیدوارانه آن را در گذر از چالش‌ها و به دست آوردن پیشرفت‌های خیره‌کننده، همواره سربلند دیده‌اند.
در چنین نقطه‌ی عطفی، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور «بیانیه‌ی گام دوم انقلاب» و برای ادامه‌ی این راه روشن، به تبیین دستاوردهای شگرف چهار دهه‌ی گذشته پرداخته و توصیه‌هایی اساسی به‌منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرموده‌اند.
بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» تجدید مطلعی است خطاب به ملت ایران و به‌ویژه جوانان که به‌مثابه منشوری برای «دومین مرحله‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» خواهد بود و «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم خواهد زد.
این گام دوم، انقلاب را «به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمیٰ (ارواحنافداه) هست» نزدیک خواهد کرد.
متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله‌ الطّاهرین و صحبه المنتجبین و من تبعهم باحسان الی یوم الدّین.

ورود انقلاب اسلامی به دوّمین مرحله‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمّدن‌سازی
 از میان همه‌ی ملّتهای زیر ستم، کمتر ملّتی به انقلاب همّت میگمارد؛ و در میان ملّتهایی که به پا خاسته و انقلاب کرده‌اند، کمتر دیده شده که توانسته باشند کار را به نهایت رسانده و به‌جز تغییر حکومتها، آرمانهای انقلابی را حفظ کرده باشند. امّا انقلاب پُرشکوه ملّت ایران که بزرگ‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب عصر جدید است، تنها انقلابی است که یک چلّه‌ی پُرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشت سر نهاده و در برابر همه‌ی وسوسه‌هایی که غیر قابل مقاومت به نظر میرسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده و اینک وارد دوّمین مرحله‌ی خودسازی و جامعه‌پردازی و تمّدن‌سازی شده ‌است. درودی از اعماق دل بر این ملّت؛ بر نسلی که آغاز کرد و ادامه داد و بر نسلی که اینک وارد فرایند بزرگ و جهانیِ چهل سال دوّم میشود.

پیروزی انقلاب اسلامی؛ آغازگر عصر جدید عالم
 آن روز که جهان میان شرق و غرب مادّی تقسیم شده بود و کسی گمان یک نهضت بزرگ دینی را نمیبُرد، انقلاب اسلامی ایران، با قدرت و شکوه پا به میدان نهاد؛ چهارچوب‌ها را شکست؛ کهنگی کلیشه‌ها را به رخ دنیا کشید؛ دین و دنیا را در کنار هم مطرح کرد و آغاز عصر جدیدی را اعلام نمود. طبیعی بود که سردمداران گمراهی و ستم واکنش نشان دهند، امّا این واکنش ناکام ماند. چپ و راستِ مدرنیته، از تظاهر به نشنیدن این صدای جدید و متفاوت، تا تلاش گسترده و گونه‌گون برای خفه کردن آن، هرچه کردند به اجل محتوم خود نزدیک‌تر شدند. اکنون با گذشت چهل جشن سالانه‌ی انقلاب و چهل دهه‌ی فجر، یکی از آن دو کانون دشمنی نابود شده و دیگری با مشکلاتی که خبر از نزدیکی احتضار میدهند، دست و پنجه نرم میکند! و انقلاب اسلامی با حفظ و پایبندی به شعارهای خود همچنان به پیش میرود.

شعارهای جهانی، فطری، درخشان و همیشه‌زنده‌ی انقلاب اسلامی
 برای همه چیز میتوان طول عمر مفید و تاریخ مصرف فرض کرد، امّا شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنا است؛ آنها هرگز بی‌مصرف و بی‌فایده نخواهند شد، زیرا فطرت بشر در همه‌ی عصرها با آن سرشته است. آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال، عزّت، عقلانیّت، برادری، هیچ یک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دوره‌ای بدرخشد و در دوره‌ای دیگر افول کند. هرگز نمیتوان مردمی را تصوّر کرد که از این چشم‌اندازهای مبارک دل‌زده شوند. هرگاه دل‌زدگی پیش آمده، از روی‌گردانی مسئولان از این ارزشهای دینی بوده است و نه از پایبندی به آنها و کوشش برای تحقّق آنها.

دفاع ابدی از نظریّه‌ی نظام انقلابی
 انقلاب اسلامی همچون پدیده‌ای زنده و بااراده، همواره دارای انعطاف و آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش است، امّا تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست. به نقدها حسّاسیّت مثبت نشان میدهد و آن را نعمت خدا و هشدار به صاحبان حرفهای بی‌عمل میشمارد، امّا به هیچ بهانه‌ای از ارزشهایش که بحمدالله با ایمان دینی مردم آمیخته است، فاصله نمیگیرد. انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمیشود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند، بلکه از نظریّه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع میکند.

جمهوری اسلامی و فاصله‌ی میان بایدها و واقعیّتها
 جمهوری اسلامی، متحجّر و در برابر پدیده‌ها و موقعیّتهای نو به نو، فاقد احساس و ادراک نیست، امّا به اصول خود بشدّت پایبند و به مرزبندی‌های خود با رقیبان و دشمنان بشدّت حسّاس است. با خطوط اصلی خود هرگز بی‌مبالاتی نمیکند و برایش مهم است که چرا بماند و چگونه بماند. بی‌شک فاصله‌ی میان بایدها و واقعیّتها، همواره وجدانهای آرمانخواه را عذاب داده و میدهد، امّا این، فاصله‌ای طی‌شدنی است و در چهل سال گذشته در مواردی بارها طی شده است و بی‌شک در آینده، با حضور نسل جوان مؤمن و دانا و پُرانگیزه، با قدرت بیشتر طی خواهد شد.

انقلاب اسلامی؛ مایه‌ی سربلندی ایران و ایرانی
 انقلاب اسلامی ملّت ایران، قدرتمند امّا مهربان و باگذشت و حتّی مظلوم بوده است. مرتکب افراط‌ها و چپ‌روی‌هایی که مایه‌ی ننگ بسیاری از قیامها و جنبشها است، نشده است. در هیچ معرکه‌ای حتّی با آمریکا و صدّام، گلوله‌ی اوّل را شلّیک نکرده و در همه‌ی موارد، پس ‌از حمله‌ی دشمن از خود دفاع کرده و البتّه ضربت متقابل را محکم فرود آورده است. این انقلاب از آغاز تا امروز نه بی‌رحم و خون‌ریز بوده و نه منفعل و مردّد. با صراحت و شجاعت در برابر زورگویان و گردنکشان ایستاده و از مظلومان و مستضعفان دفاع کرده است. این جوانمردی و مروّت انقلابی، این صداقت و صراحت و اقتدار، این دامنه‌ی عمل جهانی و منطقه‌ای در کنار مظلومان جهان، مایه‌ی سربلندی ایران و ایرانی است، و همواره چنین باد.

برای برداشتن گامهای استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت
 اینک در آغاز فصل جدیدی از زندگی جمهوری اسلامی، این بنده‌ی ناچیز مایلم با جوانان عزیزم، نسلی که پا به میدان عمل میگذارد تا بخش دیگری از جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ را آغاز کند، سخن بگویم. سخن اوّل درباره‌ی گذشته است.

 عزیزان! نادانسته‌ها را جز با تجربه‌ی خود یا گوش سپردن به تجربه‌ی دیگران نمیتوان دانست. بسیاری از آنچه را ما دیده و آزموده‌ایم، نسل شما هنوز نیازموده و ندیده است. ما دیده‌ایم و شما خواهید دید. دهه‌های آینده دهه‌های شما است و شمایید که باید کارآزموده و پُرانگیزه از انقلاب خود حراست کنید و آن را هرچه بیشتر به آرمان بزرگش که ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمیٰ (ارواحنا فداه) است، نزدیک کنید. برای برداشتن گامهای استوار در آینده، باید گذشته را درست شناخت و از تجربه‌ها درس گرفت؛ اگر از این راهبرد غفلت شود، دروغها به جای حقیقت خواهند نشست و آینده مورد تهدیدهای ناشناخته قرار خواهد گرفت. دشمنان انقلاب با انگیزه‌ای قوی، تحریف و دروغ‌پردازی درباره‌ی گذشته و حتّی زمان حال را دنبال میکنند و از پول و همه‌ی ابزارها برای آن بهره میگیرند. رهزنان فکر و عقیده و آگاهی بسیارند؛ حقیقت را از دشمن و پیاده‌نظامش نمیتوان شنید.

آغاز انقلاب و نظام اسلامی از نقطه‌ی صفر
 انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن، از نقطه‌ی صفر آغاز شد؛ اوّلاً: همه‌چیز علیه ما بود، چه رژیم فاسد طاغوت که علاوه ‌بر وابستگی و فساد و استبداد و کودتایی بودن، اوّلین رژیم سلطنتی در ایران بود که به دست بیگانه -و نه به زور شمشیر خود- بر سرِ کار آمده بود، و چه دولت آمریکا و برخی دیگر از دولتهای غربی، و چه وضع بشدّت نابسامان داخلی و عقب‌افتادگی شرم‌آور در علم و فنّاوری و سیاست و معنویّت و هر فضیلت دیگر.

 ثانیاً: هیچ تجربه‌ی پیشینی و راه طی‌شده‌ای در برابر ما وجود نداشت. بدیهی است که قیامهای مارکسیستی و امثال آن نمیتوانست برای انقلابی که از متن ایمان و معرفت اسلامی پدید آمده است، الگو محسوب شود. انقلابیون اسلامی بدون سرمشق و تجربه آغاز کردند و ترکیب جمهوریّت و اسلامیّت و ابزارهای تشکیل و پیشرفت آن، جز با هدایت الهی و قلب نورانی و اندیشه‌ی بزرگ امام خمینی، به دست نیامد. و این نخستین درخشش انقلاب بود.

تقابل دوگانه‌ی جدید «اسلام و استکبار»؛ پدیده‌ی برجسته‌ی جهان معاصر
 پس آ‌نگاه انقلاب ملّت ایران، جهان دوقطبی آن روز را به جهان سه‌قطبی تبدیل کرد و سپس با سقوط و حذف شوروی و اقمارش و پدید آمدن قطبهای جدید قدرت، تقابل دوگانه‌ی جدید «اسلام و استکبار» پدیده‌ی برجسته‌ی جهان معاصر و کانون توجّه جهانیان شد. از سویی نگاه امیدوارانه‌ی ملّتهای زیر ستم و جریانهای آزادیخواه جهان و برخی دولتهای مایل به استقلال، و از سویی نگاه کینه‌ورزانه و بدخواهانه‌ی رژیم‌های زورگو و قلدرهای باج‌طلب عالم، بدان دوخته شد. بدین‌گونه مسیر جهان تغییر یافت و زلزله‌ی انقلاب، فرعونهای در بسترِ راحت آرمیده را بیدار کرد؛ دشمنی‌ها با همه‌ی شدّت آغاز شد و اگر نبود قدرت عظیم ایمان و انگیزه‌ی این ملّت و رهبری آسمانی و تأییدشده‌ی امام عظیم‌الشّأن ما، تاب آوردن در برابر آن‌همه خصومت و شقاوت و توطئه و خباثت، امکان‌پذیر نمیشد.

مدیریّت جهادی و اعتقاد به اصل «ما میتوانیم»؛ عامل عزّت و پیشرفت ایران در همه‌ی عرصه‌ها
 به‌رغم همه‌ی این مشکلات طاقت‌فرسا، جمهوری اسلامی روزبه‌روز گامهای بلندتر و استوارتری به جلو برداشت. این چهل سال، شاهد جهادهای بزرگ و افتخارات درخشان و پیشرفتهای شگفت‌آور در ایران اسلامی است. عظمت پیشرفتهای چهل‌ساله‌ی ملّت ایران آنگاه بدرستی دیده میشود که این مدّت، با مدّتهای مشابه در انقلابهای بزرگی همچون انقلاب فرانسه و انقلاب اکتبر شوروی و انقلاب هند مقایسه شود. مدیریّتهای جهادی الهام‌گرفته از ایمان اسلامی و اعتقاد به اصل «ما میتوانیم» که امام بزرگوار به همه‌ی ما آموخت، ایران را به عزّت و پیشرفت در همه‌ی عرصه‌ها رسانید.

*برکات بزرگ انقلاب اسلامی:
 انقلاب به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور که در دوران پهلوی و قاجار بشدّت تحقیر شده و بشدّت عقب مانده بود، در مسیر پیشرفت سریع قرار گرفت؛ در گام نخست، رژیم ننگین سلطنت استبدادی را به حکومت مردمی و مردم‌سالاری تبدیل کرد و عنصر اراده‌ی ملّی را که جان‌مایه‌‌ی پیشرفت همه‌جانبه و حقیقی است در کانون مدیریّت کشور وارد کرد؛ آنگاه جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه‌ی مدیریّت کرد؛ روحیه‌ و باور «ما میتوانیم» را به همگان منتقل کرد؛ به برکت تحریم دشمنان،‌ اتّکاء به توانایی داخلی را به همه آموخت و این منشأ برکات بزرگ شد:

یک) ثبات و امنیّت و حفظ تمامیّت ارضی ایران
 اوّلاً: ثبات و امنیّت کشور و تمامیّت ارضی و حفاظت از مرزها را که آماج تهدید جدّی دشمنان قرار گرفته بود ضمانت کرد و معجزه‌ی پیروزی در جنگ هشت‌ساله و شکست رژیم بعثی و پشتیبانان آمریکایی و اروپایی و شرقی‌اش را پدید ‌آورد.

دو) موتور پیشران کشور در عرصه‌ی علم و فنّاوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی
 ثانیاً: موتور پیشران کشور در عرصه‌ی علم و فنّاوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی شد که تا اکنون ثمرات بالنده‌ی آن روزبه‌روز فراگیرتر میشود. هزاران شرکت دانش‌بنیان، هزاران طرح زیرساختی و ضروری برای کشور در حوزه‌های عمران و حمل‌ونقل و صنعت و نیرو و معدن و سلامت و کشاورزی و آب و غیره، میلیون‌ها تحصیل‌کرده‌ی دانشگاهی یا در حال تحصیل، هزاران واحد دانشگاهی در سراسر کشور، ده‌ها طرح بزرگ از قبیل چرخه‌ی سوخت هسته‌ای، سلّول‌های بنیادی، فنّاوری نانو، زیست‌فنّاوری و غیره با رتبه‌های نخستین در کلّ جهان، شصت برابر شدن صادرات غیرنفتی، نزدیک به ده برابر شدن واحدهای صنعتی، ده‌ها برابر شدن صنایع از نظر کیفی، تبدیل صنعت مونتاژ به فنّاوری بومی، برجستگی محسوس در رشته‌های گوناگون مهندسی از جمله در صنایع دفاعی، درخشش در رشته‌های مهم و حسّاس پزشکی و جایگاه مرجعیّت در آن و ده‌ها نمونه‌ی دیگر از پیشرفت، محصول آن روحیه و آن حضور و آن احساس جمعی است که انقلاب برای کشور به ارمغان آورد. ایرانِ پیش ‌از انقلاب، در تولید علم و فنّاوری صفر بود، در صنعت به‌جز مونتاژ و در علم به‌جز ترجمه هنری نداشت.

سه) به اوج رسانیدن مشارکت مردمی و مسابقه‌ی خدمت‌رسانی
 ثالثاً: مشارکت مردمی را در مسائل سیاسی مانند انتخابات، مقابله با فتنه‌های داخلی، حضور در صحنه‌های ملّی و استکبارستیزی به اوج رسانید و در موضوعات اجتماعی مانند کمک‌رسانی‌ها و فعّالیّتهای نیکوکاری که از پیش ‌از انقلاب آغاز شده بود، افزایش چشمگیر داد. پس ‌از انقلاب، مردم در مسابقه‌‌ی خدمت‌رسانی در حوادث طبیعی و کمبودهای اجتماعی مشتاقانه شرکت میکنند.

چهار) ارتقاء شگفت‌آور بینش سیاسی آحاد مردم
 رابعاً: بینش سیاسی آحاد مردم و نگاه آنان به مسائل بین‌المللی را به گونه‌ی شگفت‌آوری ارتقاء داد. تحلیل سیاسی و فهم مسائل بین‌المللی در موضوعاتی همچون جنایات غرب بخصوص آمریکا، مسئله‌ی فلسطین و ظلم تاریخی به ملّت آن، مسئله‌ی جنگ‌افروزی‌ها و رذالتها و دخالتهای قدرتهای قلدر در امور ملّتها و امثال آن را از انحصار طبقه‌ی محدود و عزلت‌‌گزیده‌ای به نام روشنفکر، بیرون آورد؛ این‌گونه روشنفکری میان عموم مردم در همه‌ی کشور و همه‌ی ساحتهای زندگی جاری شد و مسائلی از این دست حتّی برای نوجوانان و نونهالان، روشن و قابل فهم گشت.

پنج) سنگین کردن کفّه‌ی عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور
 خامساً: کفّه‌ی عدالت را در تقسیم امکانات عمومی کشور سنگین کرد. نارضایتی این حقیر از کارکرد عدالت در کشور به دلیل آنکه این ارزش والا باید گوهر بی‌همتا بر تارک نظام جمهوری اسلامی باشد و هنوز نیست، نباید به این معنی گرفته شود که برای استقرار عدالت کار انجام نگرفته است. واقعیّت آن است که دستاوردهای مبارزه با بی‌عدالتی در این چهار دهه، با هیچ دوره‌ی دیگر گذشته قابل مقایسه نیست. در رژیم طاغوت بیشترین خدمات و درآمدهای کشور در اختیار گروه کوچکی از پایتخت‌نشینان یا همسانان آنان در برخی دیگر از نقاط کشور بود. مردم بیشتر شهرها بویژه مناطق دوردست و روستاها در آخر فهرست و غالباً محروم از نیازهای اوّلیه‌ی زیرساختی و خدمت‌رسانی بودند. جمهوری اسلامی در شمار موفّق‌ترین حاکمیّتهای جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور، و از مناطق مرفّه‌نشین شهرها به مناطق پایین‌دست آن بوده است. آمار بزرگ راه‌سازی و خانه‌سازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سدّ و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است؛ بی‌شک این همه، نه در تبلیغات نارسای مسئولان انعکاس یافته‌ و نه زبان بدخواهان خارجی و داخلی به آن اعتراف کرده است؛ ولی هست و حسنه‌ای برای مدیران جهادی و با اخلاص نزد خدا و خلق است. البتّه عدالت مورد انتظار در جمهوری اسلامی که مایل است پیرو حکومت علوی شناخته شود، بسی برتر از اینها است و چشم امید برای اجرای آن به شما جوانها است که در ادامه بدان خواهم پرداخت.

شش) افزایش چشمگیر معنویّت و اخلاق در فضای عمومی جامعه
 سادساً: عیار معنویّت و اخلاق را در فضای عمومی جامعه بگونه‌ای چشمگیر افزایش داد. این پدیده‌ی مبارک را رفتار و منش حضرت امام خمینی در طول دوران مبارزه و پس ‌از پیروزی انقلاب، بیش ‌از هر چیز رواج داد؛ آن انسان معنوی و عارف و وارسته از پیرایه‌های مادّی، در رأس کشوری قرار گرفت که مایه‌های ایمان مردمش بسی ریشه‌دار و عمیق بود. هرچند دست تطاول تبلیغات مروّج فساد و بی‌بندوباری در طول دوران پهلوی‌ها به آن ضربه‌های سخت زده و لجنزاری از آلودگی اخلاقی غربی را به درون زندگی مردم متوسّط و بخصوص جوانان کشانده بود، ولی رویکرد دینی و اخلاقی در جمهوری اسلامی، دلهای مستعد و نورانی بویژه جوانان را مجذوب کرد و فضا به سود دین و اخلاق دگرگون شد. مجاهدتهای جوانان در میدانهای سخت از جمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیه‌ی برادری و ایثار همراه شد و ماجراهای صدر اسلام را زنده و نمایان در برابر چشم همه نهاد. پدران و مادران و همسران با احساس وظیفه‌ی دینی از عزیزان خود که به جبهه‌های گوناگون جهاد می‌شتافتند دل کندند و سپس، آنگاه که با پیکر خون‌آلود یا جسم آسیب‌دیده‌ی آنان روبه‌رو شدند، مصیبت را با شکر همراه کردند. مساجد و فضاهای دینی رونقی بی‌سابقه گرفت. صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد و صف نوبت برای اردوهای جهادی و جهادسازندگی و بسیج سازندگی از هزاران جوان داوطلب و فداکار آکنده شد. نماز و حج و روزه‌داری و پیاده‌روی زیارت و مراسم گوناگون دینی و انفاقات و صدقات واجب و مستحب در همه‌جا بویژه میان جوانان رونق یافت و تا امروز، روزبه‌روز بیشتر و با کیفیت‌تر شده است. و اینها همه در دورانی اتّفاق افتاده که سقوط اخلاقی روزافزون غرب و پیروانش و تبلیغات پُر حجم آنان برای کشاندن مرد و زن به لجنزارهای فساد، اخلاق و معنویّت را در بخشهای عمده‌ی عالم منزوی کرده است؛ و این معجزه‌ای دیگر از انقلاب و نظام اسلامی فعّال و پیشرو است.

هفت) ایستادگی روزافزون در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان
 سابعاً: نماد پر ابّهت و با شکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهان‌خوار و جنایت‌کار، روزبه‌روز برجسته‌تر شد. در تمام این چهل سال، تسلیم‌ناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشته‌ی آن در مقابل دولتهای متکبّر و مستکبر، خصوصیّت شناخته‌شده‌ی ایران و ایرانی بویژه جوانان این مرز و بوم به شمار میرفته است. قدرتهای انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دست‌اندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آنها برای مقاصد شوم خود دانسته‌اند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند. ملّت ایران در فضای حیات‌بخش انقلاب توانست نخست دست‌نشانده‌ی آمریکا و عنصر خائن به ملّت را از کشور برانَد و پس از ‌آن هم تا امروز از سلطه‌ی دوباره‌ی قلدران جهانی بر کشور با قدرت و شدّت جلوگیری کند.

* انقلاب چهل‌ساله و گام بزرگ دوم
 جوانان عزیز! اینها بخشی محدود از سرفصل‌های عمده در سرگذشت چهل‌ساله‌ی انقلاب اسلامی است، انقلاب عظیم و پایدار و درخشانی که شما به توفیق الهی باید گام بزرگ دوّم را در پیشبرد آن بردارید.

 محصول تلاش چهل‌ساله، اکنون برابر چشم ما است: کشور و ملّتی مستقل، آزاد، مقتدر، با عزّت، متدیّن، پیشرفته در علم، انباشته از تجربه‌هایی گرانبها، مطمئن و امیدوار، دارای تأثیر اساسی در منطقه و دارای منطق قوی در مسائل جهانی، رکورددار در شتاب پیشرفتهای علمی، ر کورددار در رسیدن به رتبه‌های بالا در دانشها و فنّاوری‌های مهم از قبیل هسته‌ای و سلّول‌های بنیادی و نانو و هوافضا و امثال آن، سرآمد در گسترش خدمات اجتماعی، سرآمد در انگیزه‌های جهادی میان جوانان، سرآمد در جمعیّت جوان کارآمد، و بسی ویژگی‌های افتخارآمیز دیگر که همگی محصول انقلاب و نتیجه‌ی جهت‌گیری‌های انقلابی و جهادی است. و بدانید که اگر بی‌توجّهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در برهه‌هایی از تاریخ چهل‌ساله نمیبود -که متأسّفانه بود و خسارت‌بار هم بود- بی‌شک دستاوردهای انقلاب از این بسی بیشتر و کشور در مسیر رسیدن به آرمانهای بزرگ بسی جلوتر بود و بسیاری از مشکلات کنونی وجود نمیداشت.

اقتدار انقلاب اسلامی و تغییر چالشها و شکست مستکبران
 ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالشهای مستکبران روبه‌رو است امّا با تفاوتی کاملاً معنی‌دار. اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه کردن دست عمّال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی در تهران یا رسوا کردن لانه‌ی جاسوسی بود، امروز چالش بر سرِ حضور ایران مقتدر در مرزهای رژیم صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه‌ی غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته‌ی حزب‌الله و مقاومت در سراسر این منطقه است. و اگر آن روز، مشکل غرب جلوگیری از خرید تسلیحات ابتدایی برای ایران بود،‌ امروز مشکل او جلوگیری از انتقال سلاحهای پیشرفته‌ی ایرانی به نیروهای مقاومت است. و اگر آن روز گمان آمریکا آن بود که با چند ایرانی خودفروخته یا با چند هواپیما و بالگرد خواهد توانست بر نظام اسلامی و ملّت ایران فائق آید، امروز برای مقابله‌ی سیاسی و امنیّتی با جمهوری اسلامی، خود را محتاج به یک ائتلاف بزرگ از ده‌ها دولت معاند یا مرعوب میبیند و البتّه باز هم در رویارویی، شکست میخورد. ایران به برکت انقلاب، اکنون در جایگاهی متعالی و شایسته‌ی ملّت ایران در چشم جهانیان و عبور کرده از بسی گردنه‌های دشوار در مسائل اساسی خویش است.

جوانان؛ محور تحقّق نظام پیشرفته‌ی اسلامی
 امّا راه طی شده فقط قطعه‌ای از مسیر افتخارآمیز به سوی آرمانهای بلند نظام جمهوری اسلامی است. دنباله‌ی این مسیر که به گمان زیاد، به دشواریِ گذشته‌ها نیست، باید با همّت و هشیاری و سرعت عمل و ابتکار شما جوانان طی شود. مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعّالان جوان، در همه‌ی میدانهای سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و بین‌المللی و نیز در عرصه‌های دین و اخلاق و معنویّت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیّت دهند، از تجربه‌ها و عبرتهای گذشته بهره گیرند، نگاه انقلابی و روحیه‌ی انقلابی و عمل جهادی را به‌کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته‌ی اسلامی بسازند.

نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی؛ مهم‌ترین ظرفیّت امیدبخش کشور
 نکته‌ی مهمّی که باید آینده‌سازان در نظر داشته باشند، این است که در کشوری زندگی میکنند که از نظر ظرفیّتهای طبیعی و انسانی، کم‌نظیر است و بسیاری از این ظرفیّتها با غفلت دست‌اندرکاران تاکنون بی‌استفاده یا کم‌استفاده مانده است. همّتهای بلند و انگیزه‌های جوان و انقلابی، خواهند توانست آنها را فعّال و در پیشرفت مادّی و معنوی کشور به معنی واقعی جهش ایجاد کنند.

 مهم‌ترین ظرفیّت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است. جمعیّت جوان زیر ۴۰ ‌سال که بخش مهمّی از آن نتیجه‌ی موج جمعیّتی ایجاد شده در دهه‌ی ۶۰ است، فرصت ارزشمندی برای کشور است. ۳۶ میلیون نفر در سنین میانه‌ی ۱۵ و ۴۰ سالگی، نزدیک به ۱۴ میلیون نفر دارای تحصیلات عالی، رتبه‌ی دوّم جهان در دانش‌آموختگان علوم و مهندسی، انبوه جوانانی که با روحیه‌ی انقلابی رشد کرده و آماده‌ی تلاش جهادی برای کشورند، و جمع چشمگیر جوانان محقّق و اندیشمندی که به آفرینشهای علمی و فرهنگی و صنعتی و غیره اشتغال دارند؛ اینها ثروت عظیمی برای کشور است که هیچ اندوخته‌ی مادّی با آن مقایسه نمیتواند شد.

فهرست طولانی فرصتهای مادّی کشور
 به‌جز اینها، فرصتهای مادّی کشور نیز فهرستی طولانی را تشکیل میدهد که مدیران کارآمد و پُرانگیزه و خردمند میتوانند با فعّال کردن و بهره‌گیری از آن، درآمدهای ملّی را با جهشی نمایان افزایش داده و کشور را ثروتمند و بی‌نیاز و به معنی واقعی دارای اعتماد به نفس کنند و مشکلات کنونی را برطرف نمایند. ایران با دارا بودن یک درصد جمعیّت جهان، دارای ۷ درصد ذخایر معدنی جهان است: منابع عظیم زیرزمینی، موقعیت استثنائی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب، بازار بزرگ ملّی، بازار بزرگ منطقه‌ای با داشتن ۱۵ همسایه با ۶۰۰ میلیون جمعیّت، سواحل دریایی طولانی، حاصلخیزی زمین با محصولات متنوّع کشاورزی و باغی، اقتصاد بزرگ و متنوع، بخشهایی از ظرفیّتهای کشور است؛ بسیاری از ظرفیّتها دست‌نخورده مانده است. گفته شده‌ است که ایران از نظر ظرفیّتهای استفاده نشده‌ی طبیعی و انسانی در رتبه‌ی اوّل جهان است. بی‌شک شما جوانان مؤمن و پُرتلاش خواهید توانست این عیب بزرگ را برطرف کنید. دهه‌ی دوّم چشم‌انداز، باید زمان تمرکز بر بهره‌برداری از دستاوردهای گذشته و نیز ظرفیّتهای استفاده نشده باشد و پیشرفت کشور از جمله در بخش تولید و اقتصاد ملّی ارتقاء یابد.

* گام دوم و سرفصلها و توصیه‌های اساسی در پرتو امید و نگاه خوشبینانه به آینده
 اکنون به شما فرزندان عزیزم در مورد چند سرفصل اساسی توصیه‌هایی میکنم. این سرفصل‌ها عبارتند از: علم و پژوهش، معنویّت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزّت ملّی و روابط خارجی و مرزبندی با دشمن، سبک زندگی.

 امّا پیش از همه چیز، نخستین توصیه‌ی من امید و نگاه خوشبینانه به آینده است. بدون این کلید اساسیِ همه‌ی قفلها، هیچ گامی نمیتوان برداشت. آنچه میگویم یک امید صادق و متّکی به واقعیّتهای عینی است. این‌جانب همواره از امید کاذب و فریبنده‌ دوری جسته‌ام، امّا خود و همه را از نومیدی بی‌جا و ترس کاذب نیز برحذر داشته‌‌ام و برحذر میدارم. در طول این چهل سال -و اکنون مانند همیشه- سیاست تبلیغی و رسانه‌ای دشمن و فعّال‌ترین برنامه‌های آن، مأیوس‌سازی مردم و حتّی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبرهای دروغ، تحلیل‌های مغرضانه، وارونه‌ نشان دادن واقعیّتها، پنهان کردن جلوه‌های امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسّنات بزرگ، برنامه‌‌ی همیشگی هزاران رسانه‌ی صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است؛ و البتّه دنباله‌های آنان در داخل کشور نیز قابل مشاهده‌اند که با استفاده از آزادی‌ها در خدمت دشمن حرکت میکنند. شما جوانان باید پیش‌گام در شکستن این محاصره‌ی تبلیغاتی باشید. در خود و دیگران نهال امید به آینده را پرورش دهید. ترس و نومیدی را از خود و دیگران برانید. این نخستین و ریشه‌ای‌ترین جهاد شما است. نشانه‌های امیدبخش -که به برخی از آنها اشاره شد- در برابر چشم شما است. رویشهای انقلاب بسی فراتر از ریزشها است و دست و دلهای امین و خدمتگزار، بمراتب بیشتر از مفسدان و خائنان و کیسه‌دوختگان است. دنیا به جوان ایرانی و پایداری ایرانی و ابتکارهای ایرانی، در بسیاری از عرصه‌ها با چشم تکریم و احترام مینگرد. قدر خود را بدانید و با قوّت خداداد، به سوی ‌آینده خیز بردارید و حماسه بیافرینید.
 و امّا توصیه‌ها:

یک) علم و پژوهش
۱) علم و پژوهش: دانش،‌ آشکارترین وسیله‌ی عزّت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویست ساله فراهم کند و با وجود تهیدستی در بنیانهای اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقب‌مانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آنها را به دست گیرد. ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمیکنیم، اما مؤکّداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمه‌ی دانش در میان خود اصرار میورزیم. بحمدالله استعداد علم و تحقیق در ملّت ما از متوسّط جهان بالاتر است. اکنون نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده و با سرعتی که برای ناظران جهانی غافلگیرکننده بود -یعنی یازده برابر شتاب رشد متوسّط علم در جهان- به پیش رفته است. دستاوردهای دانش و فنّاوری ما در این مدّت که ما را به رتبه شانزدهم در میان بیش از دویست کشور جهان رسانید و مایه‌ی شگفتی ناظران جهانی شد و در برخی از رشته‌های حسّاس و نو پدید به رتبه‌های نخستین ارتقاء داد، همه و همه در حالی اتّفاق افتاده که کشور دچار تحریم مالی و تحریم علمی بوده است. ما با وجود شنا در جهت مخالف جریان دشمن‌ساز، به رکوردهای بزرگ دست یافته‌ایم و این نعمت بزرگی است که به خاطر آن باید روز و شب خدا را سپاس گفت.

 امّا آنچه من میخواهم بگویم این است که این راه طی شده، با همه‌ی اهمیّتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ما از صفر شروع کرده‌ایم. عقب‌ماندگی شرم‌آور علمی در دوران پهلوی‌ها و قاجارها در هنگامی که مسابقه‌ی علمی دنیا تازه شروع شده بود، ضربه‌ی سختی بر ما وارد کرده و ما را از این کاروان شتابان، فرسنگها عقب نگه داشته بود. ما اکنون حرکت را ‌آغاز کرده و با شتاب پیش میرویم ولی این شتاب باید سالها با شدّت بالا ادامه یابد تا آن عقب‌افتادگی جبران شود. این‌جانب همواره به دانشگاه‌ها و دانشگاهیان و مراکز پژوهش و پژوهندگان، گرم و قاطع و جدّی در این باره تذکّر و هشدار و فراخوان داده‌ام، ولی اینک مطالبه‌ی عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیّت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما بشدّت بیمناک است ناکام سازید.

دو) معنویّت و اخلاق
 ۲) معنویّت و اخلاق: معنویّت به معنی برجسته کردن ارزشهای معنوی از قبیل: اخلاص، ایثار، توکّل، ایمان در خود و در جامعه است، و اخلاق به معنی رعایت فضلیت‌هایی چون خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راستگویی، شجاعت، تواضع، اعتماد به نفس و دیگر خلقیّات نیکو است. معنویّت و اخلاق، جهت‌دهنده‌ی همه‌ی حرکتها و فعّالیّتهای فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است؛ بودن آنها، محیط زندگی را حتّی با کمبودهای مادّی، بهشت میسازد و نبودن آن حتّی با برخورداری مادّی، جهنّم می‌آفریند.

 شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بار می‌آورد؛ این، بی‌گمان محتاج جهاد و تلاش است و این تلاش و جهاد، بدون همراهی حکومتها توفیق چندانی نخواهد یافت. اخلاق و معنویّت، البتّه با دستور و فرمان به دست نمی‌آید، پس حکومتها نمیتوانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، امّا اوّلاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند، و ثانیاً زمینه‌ را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی در این باره میدان دهند و کمک برسانند؛ با کانونهای ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه‌ی معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمی‌ها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند.

 ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و فراگیر، امکان بسیار خطرناکی در اختیار کانونهای ضدّ معنویّت و ضدّ اخلاق نهاده است و هم‌اکنون تهاجم روزافزون دشمنان به دلهای پاک جوانان و نوجوانان و حتّی نونهالان با بهره‌گیری از این ابزارها را به چشم خود می‌بینیم. دستگاه‌های مسئول حکومتی در این باره وظایفی سنگین بر عهده دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد. و این البتّه به معنی رفع مسئولیّت از اشخاص و نهادهای غیرحکومتی نیست. در دوره‌ی پیش ‌رو باید در این باره‌ها برنامه‌های کوتاه مدّت و میان مدّت جامعی تنظیم و اجرا شود؛ ان‌شاء‌الله.

سه) اقتصاد
 ۳) اقتصاد: اقتصاد یک نقطه‌ی کلیدیِ تعیین‌کننده است. اقتصاد قوی، نقطه‌ی قوّت و عامل مهمّ سلطه‌ناپذیری و نفوذناپذیری کشور است و اقتصاد ضعیف، نقطه‌ی ضعف و زمینه‌‌ساز نفوذ و سلطه و دخالت دشمنان است. فقر و غنا در مادّیات و معنویّات بشر، اثر میگذارد. اقتصاد البتّه هدف جامعه‌ی اسلامی نیست، امّا وسیله‌ای است که بدون آن نمیتوان به هدفها رسید. تأکید بر تقویت اقتصاد مستقلّ کشور که مبتنی‌ بر تولید انبوه و با کیفیّت، و توزیع عدالت‌محور، و مصرف به اندازه و بی‌ اسراف، و مناسبات مدیریّتی خردمندانه است و در سالهای اخیر از سوی این‌جانب بارها تکرار و بر آن تأکید شده، به خاطر همین تأثیر شگرفی است که اقتصاد میتواند بر زندگی امروز و فردای جامعه بگذارد.

 انقلاب اسلامی راه نجات از اقتصاد ضعیف و وابسته و فاسد دوران طاغوت را به ما نشان داد، ولی عملکردهای ضعیف، اقتصاد کشور را از بیرون و درون دچار چالش ساخته است. چالش بیرونی تحریم و وسوسه‌ها‌ی دشمن است که در صورت اصلاح مشکل درونی، کم‌اثر و حتّی بی‌اثر خواهد شد. چالش درونی عبارت از عیوب ساختاری و ضعفهای مدیریّتی است.

 مهم‌ترین عیوب، وابستگی اقتصاد به نفت، دولتی بودن بخشهایی از اقتصاد که در حیطه‌ی وظایف دولت نیست، نگاه به خارج و نه به توان و ظرفیّت داخلی، استفاده‌ی اندک از ظرفیّت نیروی انسانی کشور، بودجه‌بندی معیوب و نامتوازن، و سرانجام عدم ثبات سیاستهای اجرائی اقتصاد و عدم رعایت اولویّتها و وجود هزینه‌های زائد و حتّی مسرفانه در بخشهایی از دستگاه‌های حکومتی است. نتیجه‌ی اینها مشکلات زندگی مردم از قبیل بی‌کاری جوانها، فقر درآمدی در طبقه‌ی ضعیف و امثال آن است.

 راه‌حلّ این مشکلات، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه‌ی بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولتها پیگیری و اقدام شود. درون‌زایی اقتصاد کشور، مولّد شدن و دانش‌بنیان شدن آن، مردمی کردن اقتصاد و تصدّیگری نکردن دولت، برون‌گرایی با استفاده از ظرفیّتهایی که قبلاً به آن اشاره شد، بخشهای مهمّ این راه‌حل‌ها است. بی‌گمان یک مجموعه‌ی جوان و دانا و مؤمن و مسلّط بر دانسته‌های اقتصادی در درون دولت خواهند توانست به این مقاصد برسند. دوران پیشِ‌ رو باید میدان فعّالیّت چنین مجموعه‌ای باشد.

 جوانان عزیز در سراسر کشور بدانند که همه‌ی راه‌حل‌ها در داخل کشور است. اینکه کسی گمان کند که «مشکلات اقتصادی صرفاً ناشی از تحریم است و علّت تحریم هم مقاومت ضدّ استکباری و تسلیم نشدن در برابر دشمن است؛ پس راه‌حل، زانو زدن در برابر دشمن و بوسه‌زدن بر پنجه‌ی گرگ است» خطایی نابخشودنی است. این تحلیل سراپا غلط، هرچند گاه از زبان و قلم برخی غفلت‌زدگان داخلی صادر میشود، امّا منشأ آن، کانونهای فکر و توطئه‌ی خارجی است که با صد زبان به تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و افکار عمومی داخلی القاء میشود.

چهار) عدالت و مبارزه با فساد
 ۴) عدالت و مبارزه با فساد: این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده‌ی چرکین کشورها و نظامها و اگر در بدنه‌ی حکومتها عارض شود، زلزله‌ی ویرانگر و ضربه‌زننده به مشروعیّت آنها است؛ و این برای نظامی چون جمهوری اسلامی که نیازمند مشروعیّتی فراتر از مشروعیّتهای مرسوم و مبنائی‌تر از مقبولیّت اجتماعی است، بسیار جدّی‌تر و بنیانی‌تر از دیگر نظامها است. وسوسه‌ی مال و مقام و ریاست، حتّی در عَلَوی‌ترین حکومت تاریخ یعنی حکومت خود حضرت امیر‌‌المؤمنین (علیه‌السّلام) کسانی را لغزاند، پس خطر بُروز این تهدید در جمهوری اسلامی هم که روزی مدیران و مسئولانش مسابقه‌ی زهد انقلابی و ساده زیستی میدادند، هرگز بعید نبوده و نیست؛ و این ایجاب میکند که دستگاهی کارآمد با نگاهی تیزبین و رفتاری قاطع در قوای سه گانه حضور دائم داشته باشد و به معنای واقعی با فساد مبارزه کند، بویژه در درون دستگاه‌های حکومتی.

 البتّه نسبت فساد در میان کارگزاران حکومت جمهوری اسلامی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر و بخصوص با رژیم طاغوت که سر تا پا فساد و فسادپرور بود، بسی کمتر است و بحمدالله مأموران این نظام غالباً سلامت خود را نگاه داشته‌اند، ولی حتّی آنچه هست غیر قابل قبول است. همه باید بدانند که طهارت اقتصادی شرط مشروعیّت همه‌ی مقامات حکومت جمهوری اسلامی است. همه باید از شیطان حرص برحذر باشند و از لقمه‌ی حرام بگریزند و از خداوند در این‌باره کمک بخواهند و دستگاه‌های نظارتی و دولتی باید با قاطعیّت و حساسیّت، از تشکیل نطفه‌ی فساد پیشگیری و با رشد آن مبارزه کنند. این مبارزه نیازمند انسانهایی با ایمان و جهادگر، و منیع‌الطّبع با دستانی پاک و دلهایی نورانی است. این مبارزه بخش اثرگذاری است از تلاش همه‌جانبه‌ای که نظام جمهوری اسلامی باید در راه استقرار عدالت به کار برد.

 عدالت در صدر هدفهای اوّلیّه‌ی همه‌‌ی بعثتهای الهی است و در جمهوری اسلامی نیز دارای همان شأن و جایگاه است؛ این، کلمه‌ای مقدّس در همه‌ی زمانها و سرزمین‌ها است و به صورت کامل، جز در حکومت حضرت ولیّ‌عصر (ارواحنافداه) میسّر نخواهد شد ولی به صورت نسبی، همه جا و همه وقت ممکن و فریضه‌ای بر عهده‌ی همه بویژه حاکمان و قدرتمندان است. جمهوری اسلامی ایران در این راه گامهای بلندی برداشته است که قبلاً بدان اشاره‌ای کوتاه رفت؛ و البتّه در توضیح و تشریح آن باید کارهای بیشتری صورت گیرد و توطئه‌ی واژگونه‌نمایی و لااقل سکوت و پنهان‌سازی که اکنون برنامه‌ی جدّی دشمنان انقلاب است، خنثی گردد.

 با این همه اینجانب به جوانان عزیزی که آینده‌ی کشور، چشم انتظار آنها است صریحاً میگویم آنچه تاکنون شده با آنچه باید میشده و بشود، دارای فاصله‌‌ای ژرف است. در جمهوری اسلامی، دلهای مسئولان به طور دائم باید برای رفع محرومیّتها بتپد و از شکافهای عمیق طبقاتی بشدّت بیمناک باشد. در جمهوری اسلامی کسب ثروت نه‌تنها جرم نیست که مورد تشویق نیز هست، امّا تبعیض در توزیع منابع عمومی و میدان دادن به ویژه‌خواری و مدارا با فریبگران اقتصادی که همه به بی‌عدالتی می‌انجامد، بشدّت ممنوع است؛ همچنین غفلت از قشرهای نیازمند حمایت، به هیچ رو مورد قبول نیست. این سخنان در قالب سیاستها و قوانین، بارها تکرار شده است ولی برای اجرای شایسته‌ی آن چشم امید به شما جوانها است؛ و اگر زمام اداره‌ی بخشهای گوناگون کشور به جوانان مؤمن و انقلابی و دانا و کاردان -که بحمدالله کم نیستند-سپرده شود، این امید برآورده خواهد شد؛ ان‌شاءالله.

پنج) استقلال و آزادی
 ۵) استقلال و آزادی: استقلال ملّی به معنی آزادی ملّت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرتهای سلطه‌گر جهان است. و آزادی اجتماعی به‌معنای حقّ تصمیم‌گیری و عمل کردن و اندیشیدن برای همه‌ی افراد جامعه است؛ و این هر دو از جمله‌ی ارزشهای اسلامی‌اند و این هر دو عطیّه‌ی الهی به انسانها‌یند و هیچ کدام تفضّل حکومتها به مردم نیستند. حکومتها موظّف به تأمین این دو اند. منزلت آزادی و استقلال را کسانی بیشتر میدانند که برای آن جنگیده‌اند. ملّت ایران با جهاد چهل‌ساله‌ی خود از جمله‌ی آنها است. استقلال و آزادی کنونی ایران اسلامی، دستاورد، بلکه خون‌آوردِ صدها هزار انسان والا و شجاع و فداکار است؛ غالباً جوان، ولی همه در رتبه‌های رفیع انسانیّت. این ثمر شجره‌ی طیّبه‌ی انقلاب را با تأویل و توجیه‌های ساده‌لوحانه و بعضاً مغرضانه، نمیتوان در خطر قرار داد. همه -مخصوصاً دولت جمهوری اسلامی‌- موظّف به حراست از آن با همه‌ی وجودند. بدیهی است که «استقلال» نباید به معنی زندانی کردن سیاست و اقتصاد کشور در میان مرزهای خود، و «آزادی» نباید در تقابل با اخلاق و قانون و ارزشهای الهی و حقوق عمومی تعریف شود.

شش) عزّت ملّی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن
 ۶) عزّت ملّی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن: این هر سه، شاخه‌هایی از اصلِ «عزّت، حکمت، و مصلحت» در روابط بین‌المللی‌اند. صحنه‌ی جهانی، امروز شاهد پدیده‌هایی است که تحقّق یافته یا در آستانه‌‌ی ظهورند: تحرّک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه‌ی آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه‌ی غرب آسیا و زمین‌گیر شدن همکاران خائن آنها در منطقه؛ گسترش حضور قدرتمندانه‌ی سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه.

 اینها بخشی از مظاهر عزّت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به دست نمی‌آمد. سردمداران نظام سلطه نگرانند؛ پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملّت ایران علاوه‌ بر آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیر قابل اعتماد میداند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت.

هفت) سبک زندگی
 ۷) سبک زندگی: سخن لازم در این باره بسیار است. آن را به فرصتی دیگر وامیگذارم و به همین جمله اکتفا میکنم که تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است؛ مقابله با آن، جهادی همه‌جانبه و هوشمندانه میطلبد که باز چشم امید در آن به شما جوانها است.

 در پایان از حضور سرافرازانه و افتخارانگیز و دشمن‌شکن ملّت عزیز در بیست‌ودوّم بهمن و چهلمین سالگرد انقلاب عظیم اسلامی تشکّر میکنم و پیشانی سپاس بر درگاه حضرت حق میسایم. سلام بر حضرت بقیّة‌الله (ارواحنا فداه)؛ سلام بر ارواح طیّبه‌ی شهیدان والا مقام و روح مطهّر امام بزرگوار؛ و سلام بر همه‌ی ملّت عزیز ایران و سلام ویژه به جوانان.
 
دعاگوی شما  
سیّدعلی خامنه‌ای
۲۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۷

بازخوانی پیام‌های نوروزی رهبر انقلاب از سال ۶۹ تا ۹۷

بازخوانی پیام‌های نوروزی مقام معظم رهبری از سال ۶۹ تا ۹۷

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین دقایق آغاز سال نو، در پیامی به ملت شریف ایران، با تشریح اوضاع مهم سال ِ قبل، چارچوب کلی و افق پیش روی ملت و مسئولان جمهوری اسلامی را در سال ِ پیش ِ رو، ترسیم می‌کنند.
بخش‌هایی از پیام‌های نوروزی ایشان از سال ۶۹ تا ۹۷ را در زیر می‌خوانید:

اختصار عناوین سالها :

 

۱۳۶۹: تاکید بر «تحول درونی و اصلاح امور»
۱۳۷۰: تاکید بر «صبح روشنی»
۱۳۷۱: تاکید بر «تحکیم معنویت»
۱۳۷۲: تاکید بر «عدالت اجتماعی»
۱۳۷۳: تاکید بر «صرفه‌جویی»
۱۳۷۴: تاکید بر «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی»
۱۳۷۵: تاکید بر «ضرورت پرهیز از اسراف و حفظ ثروت و منابع عمومی کشور»
۱۳۷۶: تاکید بر «توجه به معنویات و فضایل اخلاقی»
۱۳۷۷: تاکید بر «صرفه‌جویی و پرهیز از اسراف، قناعت و پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی»
1378: سال امام خمینی (ره)
۱۳۷۹: سال امام علی (ع)
۱۳۸۰: سال اقتدارملی و اشتغال‌آفرینی
۱۳۸۱: سال عزت و افتخار حسینی
۱۳۸۲: سال خدمت‌گزاری
۱۳۸۳: سال پاسخگویی
۱۳۸۴: سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی
۱۳۸۵: سال پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله
۱۳۸۶: سال اتحاد ملی، انسجام اسلامی
۱۳۸۷: سال نوآوری و شکوفایی
۱۳۸۸: سال حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف
۱۳۸۹: سال همت مضاعف، کار مضاعف
۱۳۹۰: سال جهاد اقتصادی
۱۳۹۱: سال تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانى
۱۳۹۲: سال حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی
۱۳۹۳: سال اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی
۱۳۹۴: سال دولت و ملت، همدلی و همزبانی
۱۳۹۵：سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل

۱۳۹۶：سال اقتصاد مقاومتی، تولید - اشتغال

۱۳۹۷：سال حمایت از کالای ایرانی

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۶۹

ما امسال عید نوروز را در حالی برگزار می‌کنیم که خدای متعال با فقدان بزرگ رهبر عظیم‌الشأنمان، امتحان سختی از ما کرد و دوران سختی را بر ما گذراند. آن فقدان، محنت بزرگی بود. امیدواریم که خدای متعال، روح آن بزرگمرد را با ارواح مقدسه‌ی انبیا و اولیا محشور کند و او را از ما راضی نماید و ما را در راه او، مستمر و مستدام بدارد. امیدواریم که خداوند، نظر لطف و محبت خود را که در طول این یازده سال همواره بر این ملت و بر این نظام داشته است، باز هم آن را بر ما مستمر بگرداند و ما بتوانیم به کمک خدا و با حرکت در راه او و با استغفار و توبه‌ی الیاللَّه، متاع حَسَن و قدرت و قوّت و عزت الهی را برای خودمان و برای این ملت بزرگ و فداکار تأمین کنیم.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۰

شما ملت عزیز ما توانستید با کمکهای خودتان به دولت و به مردم آسیب‌دیده‌ی کشور، کاری بکنید که در طول تاریخ گذشته‌ی ما بی‌سابقه بود. ما زلزله‌های بسیاری را دیده‌ایم؛ حوادث طبیعی بسیاری را در گذشته از نزدیک شاهد بوده‌ایم؛ حادثه‌یی با عظمتِ زلزله‌یی که در شمال پیش آمد، بعضاً در گذشته هم اتفاق افتاده بود؛ لیکن هیچوقت نشده بود که آثار و عوارض آن حوادث تلخ، به این سرعت به سمت بهبودی پیش برود که در این بار اتفاق افتاد. البته کمبودها در آن مناطق زیاد است؛ لیکن آنچه که از پیشرفت امور و کمک به زلزله‌زدگان و آسیبدیدگان و تأمین مسکن و غیر اینها اتفاق افتاد، به برکت همکاری و همدوشی مردم با دولت و تلاش فراوان ملت و دولت در این زمینه بود.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۱

یکی از این حوادث سال گذشته، از هم پاشیده شدن امپراتوری بزرگ و کشور اتّحاد جماهیر شوروی و زوال یک ابر قدرت بود که حقیقتاً حادثه‌ای بزرگ در زمان و تاریخ ما به حساب میآید. این حادثه از چند نظر حائز اهمیت است: اوّلاً از این نظر که موجب شد در خلال کشورها و ملتهایی که استقلال و آزادی خودشان را به دست آوردند، کشورها و ملتهای مسلمان نیز به این امتیازات برسند. میلیونها مسلمان در این منطقه و در همسایگی ما توانستند آشکارا و با صراحت، آرزوها، آرمانهای اسلامی و فرهنگ خود را بر زبان بیاورند و آن را مطرح کنند؛ در حالی که دهها سال از این حقّ طبیعی محروم بودند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۲

آنچه که من به برنامه‌ریزان و مسؤولین دولتی مؤکّداً سفارش میکنم، این است که در این برنامه توجّه کنند که هدف اصلی، کمک به طبقات محروم جامعه باشد. این، چیزی است که ما را به «عدالت اجتماعی» نزدیک میکند. هدف اصلی در کشور ما و در نظام جمهوری اسلامی، عبارت از تأمین عدالت است و رونق اقتصادی و تلاش سازندگی، مقدّمه آن است. ما نمیخواهیم سازندگی کنیم که نتیجه این سازندگی یا نتیجه رونق اقتصادی، این باشد که عدّه‌ای از تمکّن بیشتری برخوردار شوند و عده‌ای فقیرتر شوند. این، به هیچ‌وجه مورد رضای الهی و رضای اسلام و مورد قبول ما نیست.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۳

تذکّری که میخواهم عرض کنم این است که از آغاز سال جدید، دو شاخص را به عنوان شعار برای خودمان قرار دهیم: این دو شاخص، عبارت است از «وجدان کار» و «انضباط اجتماعی». این دو شاخص، برای همه ما، در هر جا که هستیم بسیار مهم است. «وجدان کار» یعنی این‌که اگر کاری را به عهده گرفتیم و انجام آن را تعهّد کردیم - چه این کار، برای شخص خودمان یا خانواده خودمان؛ جهت نان درآوردن باشد، و چه کاری اجتماعی و مردمی و مربوط به دیگران باشد آن را خوب و کامل و دقیق و تمام انجام دهیم. به تعبیر معروف، برای آن کار، «سنگ تمام بگذاریم». اگر ملتی دارای «وجدان کار» باشد، محصول کار او خوب خواهد شد، و وقتی محصول کار نیکو شد، وضع اجتماعی، به طور قطع بهبود پیدا خواهد کرد.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۴

من عرض میکنم امسال هم می‌خواهم دو توصیه بکنم. یک توصیه این است که آن دو شعار [شعارهای سال ۷۳] را زنده نگه داریم... توصیه دوم که آن هم برای جامعه ما بسیار مهم است، «انضباط اقتصادی و مالی» است. من این را از آحاد ملت و مسؤولین کشور و مأمورین دولت، امسال تقاضا دارم. انضباط اقتصادی و مالی یعنی مقابله با ریخت و پاش، زیاده روی و اسراف. ریخت و پاش مالی و زیاده روی در خرج کردن و زیاده روی در مصرف، به هیچ وجه صفت خوبی نیست. نه اسمش جود و سخاست و نه کرم و بزرگ منشی است. فقط اسمش «بیانضباطی اقتصادی و مالی» است.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۵

من همه را به رعایت منابع مالی کشور توصیه میکنم... اسراف در ثروت عمومی و موجودیهای این کشور و منابع طبیعی و نیز در آنچه که با زحمت زیاد به دست میآید و اسراف در نان و آب و انرژی و نیروی انسانی، همه اینها بد است. اسراف، نقطه مقابل آن توصیه‌ای است که ما در سال گذشته و سالهای قبل از آن عرض کردیم که عبارت از «انضباط» است. اگر بخواهیم با اسراف مبارزه کنیم، باید برای این کار برنامه‌ریزی انجام گیرد و آن را مسؤولان دولتی انجام دهند. بنابراین، توصیه اوّل من، مبارزه با اسراف و زیاده‌روی و نابود کردن اموال عمومی و اموال شخصی است؛ چون اموال شخصی هم، به نحوی به اموال عمومی برمیگردد.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۶

من امسال میخواهم مثل سالهای قبل، به همه مردم یک سفارش بکنم. بحمداللَّه سفارشهایی که شده، مورد توجّه قرار گرفته است. هم مردم توجه کرده‌اند و هم مسؤولان، و من توقّعم از هر دو است؛ هم از مردم و هم از مسؤولان. من می‌خواهم به مردم عزیزمان عرض کنم که امسال همه سعی کنند اسراف را کنار بگذارند. متأسفانه در زندگیهای ما اسراف وجود دارد. اسراف یعنی تضییع نعمت الهی؛ یعنی نشناختن قدر نعمت الهی. البته بیشتر، مخاطب ما در این سخن، افراد متمکّنند. افرادی که تهیدتست یا متوسّطند، به نظر میرسد که کمتر اسراف میکنند... کنار گذاشتن اسراف در چیزهایی که به نظر کوچک می‌آید؛ مثل اسراف در مصرف بی‌رویّه آب، ضروری است.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال نو ۷۷

امسال توصیه مهمّ من عبارت است از صرفه‌جویی. دولت هم باید صرفه‌جویی کند؛ ملت هم باید صرفه‌جویی کند. دولت، علاوه بر صرفه‌جویی بایستی راههای صرفه‌جویی را هم به مردم تعلیم دهد. تا وقت نگذشته است - تا ماههای اوّل سال، سپری نشده است - بایستی فهرستی از انواع صرفه‌جوییهایی را که مردم میتوانند بکنند - در آب، نان، بنزین و در مصارف گوناگون و همه چیزهایی که برای صرف آنها مجبوریم از سرمایه‌های کشور و نفت مصرف کنیم - و راههای صرفه‌جویی در آنها را به مردم تعلیم و نشان دهند؛ مردم هم جدّاً سعی کنند که صرفه‌جویی نمایند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۸

سالی که در این ساعت و در این روز آغاز میشود، سالی است با امیدها و با امکانات فراوان و انشاءاللَّه با توکّل به خدا، سالی متناسب با خواستها و ارزشهای ملت ایران است. از مهمترین خصوصیات امسال این است که مصادف با صدمین سال ولادت امام بزرگوار ماست. به همین مناسبت جا دارد که این سال را سال امام خمینی (رحمةاللَّه‌علیه) بدانیم و بنامیم. فقط هم نامیدن و عنوان، کافی نیست. باید ان‌شاءاللَّه همه سعی کنند شخصیت بزرگوار امام خمینی را با همان ابعاد عظیم، به درستی بشناسند و خصوصیات آن را ان‌شاءاللَّه در زندگی خود و زندگی ملت و عرض و طول معنوی کشور، اِعمال و پیاده کنند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۷۹

سال جدیدی را در پیش رو داریم و همان طور که میدانید، امسال، هم در آغاز و هم در پایان خود، مزیّن به عید مبارک غدیر است؛ یعنی سال ۱۳۷۹، دو عید غدیر دارد. بسیار مناسب است که ما این سال را به این مناسبت، «سال امام امیرالمؤمنین، علیبن‌ابیطالب علیه‌السّلام» بدانیم و بنامیم و خودمان را به آن بزرگوار نزدیک کنیم... امیرالمؤمنین علیه‌السّلام در زندگی حکومتی خود، نسبت به عدالت، نسبت به حقوق ضعفا و درماندگان و پابرهنگان، بیاغماض و بیگذشت بود. ماهم باید همینطور باشیم. آن حضرت نسبت به حقّ خود و به سهم خود، بسیار پرگذشت بود؛ همه ما نیز باید همین‌گونه باشیم.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۰

در زمینه آنچه که ما در سال ۸۰ باید به عنوان شعارهای اساسىِ خودمان به آن نگاه کنیم، من دو نقطه مهم را مطرح میکنم: نقطه اوّل، اقتدار ملی است. اقتدار ملی برای یک کشور، حفظ کننده هویت او، مایه عزّت او و وسیله رسیدن او به آرمانهاست. نکته دوم و نقطه‌ی اساسی دیگر مسأله اشتغال است. سال را باید از آغاز تا پایان، سالِ تلاش برای ایجاد اشتغال مفید و مولّد قرار دهیم. در مطالعات عمیق و بررسیهای همه‌جانبه اقتصادی، به این نتیجه میرسیم که نقطه عزیمت و شروع، عبارت است از تلاش برای اشتغال. برای جامعه ما شایسته نیست که جمع بزرگی از مردم –جوانان- از اشتغال مفید و مولّد محروم باشند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۱

امسال، سال شمسی ما، هم در فروردین و هم در آخر سال در اسفند، با عاشورای حسینی مقارن و مصادف است. بنابراین جا دارد که ما امسال را «سال عزّت و افتخار حسینی» بدانیم. امیدواریم ملت عزیز ما با تمسّک به معنویتِ حسین‌‌بن‌‌علی علیه‌السّلام و با آشنایی بیشتر با آن بزرگوار، عزّت و افتخار و سربلندی را برای خود کسب کند؛ همچنان که بحمداللَّه به برکت آن حضرت و به برکت اسلام و قرآن، از عزّت و افتخار معنوی برخوردار بوده و هست.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۲

نکته‌‌ای که امسال اضافه میکنم و به آن تأکید میورزم، این است که همه‌‌ی مسؤولان در سه قوّه، باید نهضتی را برای خدمت‌‌رسانی به مردم شروع کنند. ممکن است ما انواع و اقسام کارها و برنامه‌‌ها را در پیش‌‌رو داشته باشیم و اجرا کنیم؛ باید در میان آنها آنچه خدمت‌‌رسانىِ عمیقتر و ماندگارتر و زودبازده‌‌تر محسوب میشود، اولویّت پیدا کند. به ویژه این کارها باید بیشتر در خدمت قشرهای مستضعف و محروم و محتاج جامعه صورت گیرد... مسؤولان باید مردم را در قبال یک گزارش درست و متقن، مختار به قضاوت کنند تا مردم بتوانند کارآمدىِ نظام را به چشم ببینند و نسبت به آن قضاوت نمایند. نهضت خدمت‌‌رسانی به مردم یک مبارزه‌‌ی بزرگ و سنگین است؛ زیرا خدمت رساندن به عموم مردم با منافع بعضی گروههای خاص تضاد پیدا میکند و این‌‌جاست که باید با مبارزه و همّت و عزم راسخ وارد میدان شد.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۳

سال ۸۳ آخرین سال دولت خدمتگزار کنونی است؛ همچنانکه مدت مسؤولیت پنج ساله‌ی اول رئیس قوه‌ی قضائیه و مجلس ششم شورای اسلامی دوران مسؤولیت خود را به پایان میبرند. آنچه که در این سال مناسب و لازم است که انجام بگیرد، این است که مسؤولان بخشهای مختلف به مردم گزارش بدهند که در دوران مسؤولیتی که در حالِ پایان یافتن است یا پایان یافته، چه خدمت بزرگ و چه کار شایسته‌ای را برای مردم انجام داده‌اند. دولت خدمتگزار، قوه‌ی قضائیه و مجلس شورای اسلامی به مردم پاسخ دهند که آنچه را که به عنوان شعار کار خود بر زبان آورده‌اند و همچنین آنچه را که مطالبات عمده‌ی رهبری در این سالها بوده است، چگونه تحقق بخشیده‌اند. درواقع سال ۸۳، سال پاسخگویی سه قوه به ملت ایران است.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۴

آنچه برای مردم و مسؤولان - هر دو - حایز اهمیت است، عبارت است از همکاری و حفظ وحدت ملی و همبستگی عمومی ملت در قبال آنچه مسؤولان موظفند انجام دهند. ادامه‌ی این راه از یک طرف، و همکاری مردم و مسؤولان از سوی دیگر، میتواند ما را در پیشرفت این راه و پیشبرد این اهدافِ والا کمک کند. بنابراین امسال «همبستگی ملی و مشارکت عمومی» میتواند شعار بزرگ ملت ایران باشد. یقیناً مشارکت عمومی مردم - چه در انتخابات و چه در مسائل گوناگونی که این دولت و همچنین دولت آینده در پیش‌رو دارد - و همبستگی ملی آنان خواهد توانست به پیشرفت برنامه‌ها کمک کند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۵

در این مقطع زمانی، یاد و نام مبارک پیامبر اعظم از همیشه زنده‌تر است؛ و این یکی از تدابیر حکمت و الطاف خفیّه‌ی الهی است. امروز امت اسلام و ملت ما بیش از همیشه به پیغمبر اعظم خود نیازمند است؛ به هدایت او، به بشارت و انذار او، به پیام و معنویت او، و به رحمتی که او به انسان‌ها درس داد و تعلیم داد. امروز درس پیغمبر اسلام برای امتش و برای همه‌ی بشریت، درسِ عالم شدن، قوی شدن، درس اخلاق و کرامت، درس رحمت، درس جهاد و عزت، و درس مقاومت است. پس نام امسال به طور طبیعی، نام مبارک پیامبر اعظم است. در سایه‌ی این نام و این یاد، ملت ما درس‌های پیغمبر را باید مرور کند و آنها را به درس‌های زندگی و برنامه‌های جاری خود تبدیل کند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۶

ملت ما باید هشیار باشد. تلاش برای سازندگی کشور و عمده‌تر و مهمتر از آن، تلاش برای اتحاد کلمه و یکپارچگی ملی و اتحاد امت اسلامی ادامه یابد. عاقلانه، هوشیارانه، خردمندانه و مدبرانه بایستی این اتحاد را حفظ کرد و روزبه‌روز تقویت کرد. من به همین جهت به مسأله‌ی اتحاد کلمه‌ی ملتمان اهمیت میدهم. و به نظر من امسال، سالِ «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» است؛ یعنی در درون ملت ما اتحاد کلمه‌ی همه‌ی آحاد ملت و قومیتهای گوناگون و مذاهب گوناگون و اصناف گوناگون ملی؛ و در سطح بین‌المللی، انسجام میان همه‌ی مسلمانان و روابط برادرانه‌ی میان آحاد امت اسلامی از مذاهب گوناگون و وحدت کلمه‌ی آنها.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۷

من برای این سال دو چیز را انتظار می‌برم... در این سال باید نوآوری فضای کشور را فرا بگیرد و همه خود را موظف بدانند که کارهای نو و ابتکاری را ـ در سایه‌ی مدیریت صحیح و تدبیر درست ـ در فعالیت کشور وارد کنند. انتظار دوم این است که فعالیتهایی که در سالهای گذشته انجام گرفته است، کارهایی که دولت کرده است، سرمایه‌گذاریهای بزرگی که مسئولان گوناگون و آحاد مردم در بخشهای مختلف ـ چه سرمایه‌گذاری مادی، چه سرمایه‌گذاری معنوی ـ انجام داده‌اند، اینها به شکوفایی برسد و مردم نتایج آن را در زندگی خود حس کنند. لذا من امسال را «سال نوآوری و شکوفایی» می‌نامم و انتظار دارم که ان‌شاءالله هم در زمینه‌ی نوآوری و هم در زمینه‌ی شکوفایی، ملت ما شاهد نتایج شیرینی باشند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۸

ما بایستی الگوی مصرف را اصلاح کنیم. ما بایستی به سمت اصلاح الگوی مصرف حرکت کنیم. مسئولین کشور در درجه‌ی اول - چه قوه‌ی مقننه، چه قوه‌ی مجریه، و چه سایر مسئولین کشور؛ قوه‌ی قضائیه و غیر آنها - و اشخاص و شخصیتها در رتبه‌های مختلف اجتماعی، و آحاد مردم ما از فقیر و غنی، بایستی به این اصل توجه کنند که باید الگوی مصرف را اصلاح کنند. اینجور مصرف کردن در همه‌ی زمینه‌ها - در امور ضروری زندگی، در زیادیهای زندگی  - مصرف کردن بی رویّه و بدون منطق و بدون تدبیر عقلانی، به ضرر کشور و به ضرر آحاد و اشخاص ماست. من از عموم مردم و بخصوص از مسئولین درخواست میکنم، خواهش میکنم که در این زمینه فعالیت خودشان را در این سال زیاد کنند، افزایش بدهند و برای اصلاح الگوی مصرف برنامه‌ریزی کنند. لذا من این سال را، سال «حرکت مردم و مسئولین به سوی اصلاح الگوی مصرف» میدانم.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۸۹

امسال برای اینکه ما بتوانیم آنچه را که در این دعای شریف به ما تعلیم داده شده است و وظیفه‌ی ماست، انجام بدهیم، برای اینکه بتوانیم بر طبق اقتضائات کشور و ظرفیتهای کشور حرکت کنیم، احتیاج داریم به اینکه همت خودمان را چند برابر کنیم؛ کار را متراکم‌تر و پرتلاش‌تر کنیم. من امسال را به عنوان سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نامگذاری میکنم. به امید اینکه در بخشهای مختلف، بخشهای اقتصادی، بخشهای فرهنگی، بخشهای سیاسی، بخشهای عمرانی، بخشهای اجتماعی، در همه‌ی عرصه‌ها، مسئولین کشور به همراه مردم عزیزمان بتوانند با گامهای بلندتر، با همت بلندتر، با کار بیشتر و متراکم‌تر، راه‌های نرفته‌ای را بپیمایند و به هدفهای بزرگ خود ان‌شاءاللَّه نزدیکتر شوند. ما به این همت مضاعف نیازمندیم. کشور به این کار مضاعف نیازمند است.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۰

همین تحریمهائی که دشمنان ملت ایران زمینه‌سازی کردند یا آن را بر علیه ملت ایران اعمال کردند، به قصد این بود که یک ضربه‌ای بر پیشرفت کشور ما وارد کنند و آن را از این حرکت شتابنده باز بدارند. البته خواسته‌ی آنها برآورده نشد و نتوانستند از تحریمها آن نتیجه‌ای را که انتظار داشتند، بگیرند و تدابیر مسئولان و همراهی ملت بر ترفند دشمنان فائق آمد؛ اما دنبال میکنند. لذا این سال جاری را که از این لحظه آغاز میشود، ما بایستی متوجه کنیم به اساسی‌ترین مسائل کشور، و محور همه‌ی اینها به نظر من مسائل اقتصادی است. لذا من این سال را «سال جهاد اقتصادی» نامگذاری میکنم و از مسئولان کشور، چه در دولت، چه در مجلس، چه در بخشهای دیگری که مربوط به مسائل اقتصادی میشوند و همچنین از ملت عزیزمان انتظار دارم که در عرصه‌ی اقتصادی با حرکتِ جهادگونه کار کنند، مجاهدت کنند. حرکت طبیعی کافی نیست؛ باید در این میدان، حرکت جهشی و مجاهدانه داشته باشیم.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۱

اگر ما توانستیم تولید داخلی را رونق ببخشیم، مسئله‌ی تورم حل خواهد شد؛ مسئله‌ی اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلی به معنای حقیقی کلمه استحکام پیدا خواهد کرد. اینجاست که دشمن با مشاهده‌ی این وضعیت، مأیوس و ناامید خواهد شد. وقتی دشمن مأیوس شد، تلاش دشمن، توطئه‌ی دشمن، کید دشمن هم تمام خواهد شد.
بنابراین همه‌ی مسئولین کشور، همه‌ی دست‌اندرکاران عرصه‌ی اقتصادی و همه‌ی مردم عزیزمان را دعوت میکنم به این که امسال را سال رونق تولید داخلی قرار بدهند. بنابراین شعار امسال، «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه‌ی ایرانی» است.
 

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۲

کار بزرگ سال ۹۲، انتخابات ریاست‌جمهوری است که درواقع مقدرات اجرائی و سیاسی و  به یک معنا مقدرات عمومی کشور را برای چهار سال آینده برنامه‌ریزی می‌کند. ان‌شاءالله  مردم با حضور خودشان در این میدان هم خواهند توانست آینده‌ی نیکی را برای کشور و برای خودشان رقم بزنند. البته لازم است هم در زمینه‌ی اقتصاد، هم در زمینه‌ی سیاست، حضور مردم حضور جهادی باشد. با حماسه و با شور باید وارد شد. با همت بلند و نگاه امیدوارانه باید وارد شد. با دل پرامید و پرنشاط باید وارد میدان‌ها شد و با حماسه‌آفرینی باید به اهداف خود رسید. سال ۹۲ را به عنوان «سال حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی» نام‌گذاری می‌کنیم و امیدواریم به فضل پروردگار، حماسه‌ی اقتصادی و حماسه‌ی سیاسی در این سال به دست مردم عزیزمان و مسئولان دلسوز کشور تحقق پیدا کند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۳

در نگاه به سال ۹۳ آنچه به نظر این حقیر مهم‌تر از همه است، دو مسئله است: یک مسئله همین مسئله‌ی اقتصاد و دیگری مسئله‌ی فرهنگ است. در هر دو عرصه و در هر دو زمینه توقّعی که وجود دارد، تلاش مشترکی است میان مسئولان کشور و آحاد مردم. آنچه برای بنای زندگی و سازندگی آینده مورد انتظار است، بدون مشارکت مردم تحقّق‌پذیر نیست. بنابراین علاوه بر مدیریّتی که مسئولین باید انجام بدهند، حضور مردم در هر دو عرصه لازم و ضروری است؛ هم عرصه‌ی اقتصاد، هم عرصه‌ی فرهنگ. بدون حضور مردم کار پیش نخواهد رفت و مقصود تحقّق پیدا نخواهد کرد. مردم در گروه‌های گوناگون مردمی با اراده و عزم راسخ ملّی میتوانند نقش‌آفرینی کنند. مسئولین هم برای اینکه بتوانند کار را به‌درستی پیش ببرند، احتیاج به پشتیبانی مردم دارند. آنها هم بایستی با توکّل به خدای متعال و با استمداد از توفیقات و تأییدات الهی و کمک مردمی، مجاهدانه وارد میدان عمل بشوند؛ هم در زمینه‌ی اقتصاد و هم در زمینه‌ی فرهنگ...
لذا به گمان من آنچه در این سال جدید پیش رو داریم، عبارت است از اقتصادی که به کمک مسئولان و مردم شکوفایی پیدا کند، و فرهنگی که با همّت مسئولان و مردم بتواند سمت و سوی حرکت بزرگ کشور ما و ملّت ما را معیّن کند. لذا من شعار امسال را و نام امسال را این قرار دادم: «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی».
 

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۴
دولت، کارگزار ملّت است؛ و ملّت، کارفرمای دولت است. هرچه بین ملّت و دولت صمیمیّت بیشتر و همکاری بیشتر و همدلی بیشتری باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت. باید به یکدیگر اعتماد کنند؛ هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را بدرستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند... لذا به نظر من امسال را باید سال همکاری‌های گسترده‌ی دولت و ملّت دانست؛ من این شعار را برای امسال انتخاب کردم: «دولت و ملّت، همدلی و هم‌زبانی». امیدواریم این شعار در عمل تحقّق پیدا کند و هر دو کفّه‌ی این شعار، یعنی ملّت عزیزمان، ملّت بزرگمان، ملّت با همّت و با شجاعتمان، ملّت بصیر و دانایمان، و همچنین دولت خدمتگزار بتوانند به این شعار به معنای حقیقی کلمه عمل بکنند و آثار و نتایج آن را ببینند.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۵
برادران ما در دولت کارهای وسیعی کرده‌اند؛ منتها این کارها کارهای مقدماتی است؛ کارهائی است در زمینه‌ی بخشنامه‌ها و دستورها به دستگاههای مختلف؛ اینها کارهای مقدماتی است؛ اما آنچه که لازم است ادامه پیدا کند، عبارت است از اقدام کردن و عمل کردن و روی زمین، محصول کار را به مردم نشان دادن؛ این آن چیزی است که وظیفه‌ی ما است؛ که من ان‌شاءالله در سخنرانی شرحش را به آحاد ملت عزیزمان عرض خواهم کرد. بنابراین آنچه که من به عنوان شعارِ امسال انتخاب میکنم، عبارت است از «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل».

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۶
اقتصاد مقاومتی یک مجموعه است؛ این مجموعه اگر فقط در زیر نام اقتصاد مقاومتی مورد توجّه قرار بگیرد، ممکن است چندان منشأ اثر نباشد؛ من علاج را در این میبینم که این مجموعه را به نقاط مهم تقسیم کنیم و برای هر نقطه‌ی کلیدی و مهمّی یک فصلی از زمان را قرار بدهیم، و از مسئولین و افراد شاخص و از آحاد مردم بخواهیم که همه‌ی همّت خود را بر روی آن نقاط کلیدی متمرکز کنند؛ به نظر من علاج در این است که این نقطه‌ی کلیدی را امسال درست شناسایی کنیم. به اعتقاد من این نقطه‌ی کلیدی عبارت است از تولید، تولید داخلی؛ و اشتغال و عمدتاً اشتغال جوانان؛ اینها آن نقاط کلیدی اصلی است. اگر ما توانستیم روی این دو نقطه متمرکز بشویم و کارها را بر این اساس برنامه‌ریزی و دسته‌بندی بکنیم، تصوّر این است که کار بمیزان زیادی جلو خواهد رفت و موفّقیّتهای چشمگیر و محسوسی پیش خواهد آمد. لذا من شعار امسال را «اقتصاد مقاومتی: تولید ـ اشتغال» قرار میدهم؛ یعنی اقتصاد مقاومتی عنوان کلّی است، بعد تولید و اشتغال.

پیام به ملت شریف ایران، به مناسبت حلول سال ۹۷
 درباره‌ی سال ۹۷ -سالی که از این لحظه آغاز میشود- آنچه مهم است، این است که همه باید سخت کار کنند. بنده در شعارهای سالها معمولاً مخاطب را مسئولین قرار میدادم؛ امسال مخاطب، همه‌ی آحاد ملّت و از جمله مسئولین خواهند بود. مقدّمتاً عرض کنم، مسئله‌ی اقتصاد و فرهنگ و مسائل گوناگون همه مطرح است لکن مسئله‌ی اصلی ما امسال هم مسئله‌ی اقتصاد و معیشت مردمی است. همه باید تلاش کنند، همه باید کار کنند و محور هم عبارت است از تولید ملّی؛ یعنی اگر چنانچه تولید ملّی را -با شرحی که ان‌شاءالله در سخنرانی عرض خواهم کرد- همه تعقیب کنند و دنبال‌گیری کنند، بسیاری از مشکلات اقتصادی، مشکلات معیشتیِ مردم -هم مسئله‌ی اشتغال، هم مسئله‌ی سرمایه‌گذاری و بقیّه‌ی چیزها- حل خواهد شد. آسیبهای اجتماعی به میزان زیادی کاهش پیدا خواهد کرد؛ یعنی محور، تولید ملّی است. بنابراین اگر تولید ملّی شتاب بگیرد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. من این را محور قرار دادم برای شعار امسال؛ شعار امسال «حمایت از کالای ایرانی» است؛ سال «حمایت از کالای ایرانی». این فقط مربوط به مسئولین نیست؛ آحاد ملّت همه میتوانند در این زمینه کمک بکنند و به معنای واقعی کلمه وارد میدان بشوند. البتّه این حمایت از پنج شش جهت، ابعاد مختلفی دارد که این ابعاد را من ان‌شاءالله در سخنرانی باز خواهم کرد و تشریح خواهم کرد و آنچه را که قشرهای مختلف مردم و مسئولینِ گوناگون کشور میتوانند انجام بدهند، ان‌شاءالله مطرح خواهم کرد.

منبع : سایت مقام معظم رهبری

آماری عجیب پیرامون واردات و صادرات به نقل از پژوهشگر مسائل اقتصادی

 خام فروشی منابع کشور در قالب صادرات

 باشگاه خبرنگاران جوان: روند ساختار واردات و صادرات در طول پنج سال گذشته خصوصا در سال 1396 را چگونه ارزیابی می کنید؟

خسروی: بر اساس آمار و ارقام از یکطرف و سیاستهای مربوط به تامین کالا در سطح کشور از طرف دیگر باید بپذیریم که تنظیم بازار توسط دولتمردان بر اساس واردات شکل می گیرد. بعبارتی در اکثر موارد مثل تنظیم قیمت گوشت و میوه در سطح بازار،سریعا به واردات متوسل می شویم و همین موضوع باعث شده که گاها تولید کنندگان داخلی دچار آسیب های جدی شوند. در پنج سال گذشته دولت سعی داشته است که روند صادرات غیر نفتی را افزایش دهد، همچنین در زمینه واردات متعهد شده است که از ورود کالاهای غیر ضروری بخصوص کالاهایی که در داخل کشور تولید می شوند جلوگیری کند،اما متاسفانه همچنان شاهد رشد فزاینده واردات اقلامی به کشور هستیم که هر انسانی را متعجب می سازد. این در حالیست که مقام معظم رهبری در ابتدای سال 96 به دولت تاکید کرد که در این زمینه برنامه عملیاتی داشته باشد و گزارش لازم را نیز در جهت جلوگیری از واردات کالاهای غیر ضروری ارائه کند.

هرچند تا به امروز آمار نهایی سال 96 از جهت واردات و صادرات بطور کامل از طرف دولت ارائه نشده است ولی در 9 ماهه پایانی سال 96 ، صادرات غیرنفتی به 31 میلیارد و 640 میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال 95 ، 2/39 درصد کاهش داشته است.در 9 ماهه سال 96 تشریفات حدودا 115 میلیون و 171 هزار تن کالا در گمرکات کشور انجام شده است که از این مقدار 26 میلیون و 595 هزار تن سهم واردات و 88 میلیون و 576 هزار تن سهم کالاهای صادراتی بوده است.میزان تناژ واردات و صادرات و ارزش دلاری آنها حکایت از خام فروشی منابع کشور در قالب صادرات دارد.

بر اساس گزارش گمرکات کشور در 9 ماهه اول سال 1396 به میزان 37 میلیارد و 570 میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شده است که در مقایسه با مدت مشابه در سال 1395 حدودا 18/3 درصد افزایش واردات را نشان می دهد. بنابراین با توجه به اینکه معمولا واردات در سه ماهه پایانی سال روند صعودی دارد،بر اساس همین آمار میتوان اذعان کرد که دولت در سال 1396 از تراز منفی تجاری برخوردار است. عمده ترین کالاهای صادراتی کشور در مدت یاد شده به ترتیب شامل میعانات گازی به ارزش 5 میلیارد و 98 میلیون دلار،پروپان مایع شده به ارزش یک میلیارد و 68 میلیون دلار،متانول به ارزش 835 میلیون دلار،روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین 810 میلیون دلار و سنگ آهن ودانه بندی به ارزش 756 میلیون دلار بوده است و اما عمده ترین اقلام وارداتی به ترتیب شامل: قطعات جهت تولید خودروی سواری،ذرت دامی،برنج،لوبیای سویا و .... دیگر موارد بوده است. عمده ترین کشورهای خریدار کالاهای ایرانی به ترتیب چین،عراق،امارات،کره جنوبی و افغانستان بوده اند.

 عمده ترین صادرکنندگان کالا به ایران به ترتیب چین،امارات،ترکیه،کره جنوبی و آلمان بوده اند. تحلیل کشورهای صادر کننده و وارد کننده کالا از ایران و همبستگی دیپلماسی خارجی کشور قابل تامل است.معمولا تمام کشورهای دنیا بیشترین تعاملات اقتصادی خود را با کشورهایی دارند که از نظر سیاسی روابطی استراتژیکی دارند،امیدوارم در آینده نزدیک این موضوع بررسی و برای مخاطبان تشریح و راهکارهای مناسبی نیز برای دیپلماسی خارجی کشور داشته باشیم.

واردات عجیب و غریبی که درجه تحقیرآمیز آن بالاست

 آیا دولت روند واردات کالاهای غیر ضروری را مدیریت کرده است؟

خسروی: برخی کالاها وارد کشور می شود و همچنان با رشد فزاینده تری نسبت به قبل ادامه دارد که جز تحقیر کشور و نابودی برخی کارگاههای داخلی عایدی دیگری ندارند.کشور ما که در حال حاضر مورد خصومت آمریکا و برخی کشورهای منطقه است و برای درآمد ارزی و مدیریت ارزی با چالشهای زیادی مواجه است،چرا باید با افزایش 7685 برابری سنگ پا مفتخر شود.شاید وزن و حجم سنگ پا زیاد نیست ولی تعداد کالاهای این چنینی متاسفانه زیاد هستند که به آنها خواهم پرداخت. در سال 1391،به میزان 3/100 کیلو گرم سنگ پا وارد کشور شد در حالی که در سال 1395 ،واردات سنگ پا به میزان 75/888 کیلوگرم رسیده است. بعبارتی در سال 95 به نسبت سال 1391 واردات سنگ پا از لحاظ وزن 2348 درصد،از لحاظ ارزش دلاری 2859 درصد،و از لحاظ ریالی7685 درصد رشد پیدا کرده است.در مجموع در 4 سال دولت یازدهم 201606 کیلوگرم معادل 303082 دلار از کشور خارج شده است.شاید میزان مبلغ به نسبت کل واردات ناچیز است ولی درجه تحقیر آمیز بودن آن بسیار بالاست.

واردات عجیب و غریب که شاید باید آنرا از عجایب هشتگانه برای کشور بشمار آورد کم نیستند.واردات سگ ماهی،قلوه سنگ،تله موش،سنگ پا،بیل،کلنگ،بوق،شلنگ،خلال دندان،زیپ و بند شلوار،دکمه پیراهن و دهها قلم دیگر که نام بردن آنها فقط شرمندگی و تحقیر را افزایش می دهد برای دولت تدبیر و امید زیبنده نیست.در طول 40 ماه حدودا معادل 40 میلیارد دلار از کشور چین کالا وارد شده است که اکثریت قریب به اتفاق مواد اولیه این کالاها را کشور چین از ایران خریداری و با ارزش افزوده چند ده برابری به ایران بر می گرداند.متاسفانه اکثر واردات کشور از نوع مصرفی بوده و کالاهای واسطه ای وسرمایه ایی چندانی دیده نمی شود.فهرست اجناس وارداتی از چین را وقتی بررسی می کنیم به مواردی برمی خوریم که بعید می دانم خریدارانی جز تاجران وبازرگانان ایرانی داشته باشد.سنگ سنباده،بوق خودرو،تشک،لحاف،مسواک،دکمه لباس،مداد نوکی،گچ خیاطی،فندک،شانه،سنجاق سر،فلاسک،پادری،خلال چوب کبریت،دسته جارو،ذغال،سر بطری،قاب عکس،کاغذ سیگار،کمربند،مداد پاک کن،نخ طناب و ریسمان، هیزم ،خون حیوان،چسب زخم،باند زخم،کود حیوانی یا نباتی،جوهر خودکار،مرکب تحریر،فرآورده های آرایش لب و چشم،آرایش ناخن،انواع مواد آرایشی،مواد پاک کننده دندان،نخ دندان،حشره کش،مخزن آب سیفون دستشویی،لوبیا،فلفل،دارچین،آدامس،مربا،مرکبات،نمک،شن و ماسه،انواع خاک رس،گریس،جوراب زنانه،دستمال گردن،سیم خاردار،کراوات،میخ،واشر،کلاه،عصا،داس،چکش و دهها قلم دیگر جزو واردات کشور ایران از چین است.به راستی کدامیک از موارد نام برده شده را نمی توان در کشور تولید کرد؟اکثریت قریب به اتفاق محصولات وارداتی از چین توسط کارگاههای کوچک و حتی خانگی قابلیت تولید دارند.

وزارت اقتصاد و دارایی،وزارت صنایع،معادن و تجارت،وزارت جهادکشاورزی و بانک مرکزی باید جوابگوی این ضربه های شکننده به اقتصاد کشور باشند. از جمله راهکارهایی که با بکارگیری آنها دیگر شاهد این واردات نخواهیم بود می توان به موارد زیر اشاره کرد: در استان سیستان و بلوچستان به میزان کافی تولید شتر وجود دارد و این در حالیست که واردات شتر از سه کشور اروپایی صورت می گیرد.میزان واردات زیرشلواری از کشور ایتالیا آنچنان تحقیر آمیز است که پرداختن به جزئیات آن برای بنده مقدور نیست.آب پنیر،پفیلا،چسب زخم،مربا،ژله همگی از مشاغل خانگی محسوب می شوند و این در حالیست که واردات 240 تن مربا و ژله و 179 تن پفیلا در 4 ماه ابتدای سال باعث تاسف و تحقیر هر ایرانی است.خارج کردن 764953 دلار برای وارد کردن 179 تن پفیلا آنهم از کشورهای اسپانیا،امارات،انگلستان،ایتالیا،آلمان جای هیچگونه توجیه مدیریتی ندارد.آنهم در شرایطی که کشور در آنچنان شرایطی است که رهبرمعظم انقلاب ورود هرگونه کالای غیر ضروری و یا مشابه کالایی را که در کشور تولید می شود را حرام می داند.

دولت باید بداند بی تدبیری مسئولان موجب بلعیده شدن تولیدکنندگان داخلی توسط رقبای خارجی خواهد شد.کشور ما با اینکه در سازمان تجارت جهانی عضویت ندارد و از مزایای تعرفه گذاری، استفاده نمی کند بلکه تولیدکنندگان داخلی را در معرض دامپینگ اقتصادی کشورهایی همچون چین و کره جنوبی قرار می دهد.واردات باید در مقابل تولید داخلی با محدودیت روبرو بشود،بطوریکه به تولیدات داخلی لطمه وارد نکند و یا باعث شود که کیفیت تولیدات داخلی بهبود پیدا کند.

لوازم آرایشی یک بازارهای قاچاقِ بسیار ارز بَر در کشور  است

باشگاه خبرنگاران جوان:نقش مردم در واردات کالاهای غیر ضروری چیست؟

خسروی: متاسفانه همانطور که دولت در زمینه وارد کردن کالاهای غیر ضروری قصورات و تقصیراتی دارد مردم نیز در بعضی موارد بسیار مقصرند.اگر دولت در واردات 846 تن مسواک که امکان تولید آن در داخل وجود دارد روش نادرستی در پیش گرفته است مردم نیز در استفاده از لوازم آرایشی در سطح جهان رکورد زده اند.ایران با بیش از 2 میلیارد دلار واردات لوازم آرایشی،هفتمین کشور مصرف کننده لوازم آرایشی در سطح جهان است.اگرچه مهمترین برندهای لوازم آرایش کشورهای اروپایی و آمریکایی هستند اما بیشترین مصرف به کشورهای اروپای شرقی و خاورمیانه تعلق دارد.ایران پس از عربستان در خاورمیانه دومین کشور مصرف کننده لوازم آرایشی است و حتی برخی معتقدند کشور 80 میلیونی ایران از کشور بیش از 1/5 میلیارد نفری چین لوازم آرایشی بیشتری مصرف می کند. این در حالی است که آمارهای رسمی در کشور آمار بسیار کمتری از مبلغ 2 میلیارد دلاری را نشان می دهد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که یکی از بازارهای قاچاق بسیار ارز بَر در کشور لوازم آرایشی است. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات بهارات ،مستقر در لندن،رشد سالانه مصرف فرآورده های آرایشی در عربستان 11 و در ایران 12 درصد است.

آماری که مرکز آمار ایران در این رابطه ارائه کرده است نشانگر این است که کشور با چالش بزرگی از نظر فرهنگی و اجتماعی مواجه است.متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری روستایی به قیمت جاری در سال 90 به ترتیب بیش از 132 میلیون و 716 هزار ریال و 83 میلیون و 973 هزار ریال و برای کل کشور 119 میلیون و 341 هزار و 31 ریال برآورد شده است. با توجه به اینکه متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری و روستایی و کل کشور به قیمت جاری در سال 90 برای خرید لوازم آرایشی به ترتیب سه میلیون 288 هزار ریال و دو میلیون و 580 هزار ریال و سه میلیون و 95 هزار ریال برآورد شده به این ترتیب هر خانوار ایرانی بطور متوسط در سال 90 حدود 2/5 درصد از هزینه های خود را صرف خرید فرآورده های آرایشی کرده است.

آگاهان این بخش معتقدند بین ۸۰-۹۰ درصد لوازم و کالاهای آرایشی بصورت قاچاق و از طریق مرزهای غربی و شرقی وارد ایران می شوند و اکثر مارکهای آمریکایی و اروپایی تقریبا قلابی است که در کشورهای چین، تایلند، امارات، ترکیه و اخیرا کردستان عراق جعل و وارد بازار ایران می شوند. موضوع آرایش در ایران از دو منظر قابل بررسی است؛ نگاه پاتولوژیک و آسیب شناسانه به این پدیده و نگاه عرفی و طبیعی بودن دو رویکردی است که میتوان آنها را بیشتر تحلیل کرد کارشناسانی که با نگاه پاتولوژیک به موضوع نگاه می کنند معتقدند افزایش مصرف لوازم آرایشی به خصوص در زنان به علت کمبود اعتماد به نفس و برای جبران این کمبود است .از دیگر علل می توان به نوعی بازار رقابتی برای جلب جنس مخالف،بحران هویت،افسردگی، اختلالات شخصی و موارد دیگر نام برد.

گروهی که نگاهی عرفی دارند معتقدند که مصرف لوازم آرایشی یک امر طبیعی است و توجه به زیبایی از دیرباز مورد توجه انسان بوده است. اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد شکاف بسیار زیاد در متوسط مصرف لوازم آرایشی در میان کشورهاست که متاسفانه ایران در جایگاه بسیار نامناسبی قرار دارد و می طلبد که مسئولان کشور علاوه بر بررسی و ریشه یابی افزایش روزافزون مصرف لوازم آرایشی راهکارهای مناسبی برای جلوگیری از تبدیل شدن به نابهنجارها در جامعه ارایه کنند.

خروج ارز، با روند صعودی واردات کالاهای غیرضروری

باشگاه خبرنگاران جوان: تصمیمات دولت تدبیر و امید را در مدیریت واردات چگونه ارزیابی می کنید؟

خسروی: در ابتدای انتخابات دولت یازدهم یکی از شعارهای روحانی این بود که دولت قبلی، کشور را به دلیل واردات بی رویه از چین و دیگر کشورها در معرض خطر قرار داده است اما متاسفانه در دولت تدبیر و امید شاهد افزایش کالاهای غیرضروری بیشتری بوده ایم .با توجه به اینکه در اقتصاد مقاومتی باید تا حد امکان مصرف کالاهای خارجی را کاهش داد و حتی تلاش کرد که تولید کالاهای ضروری نیز در کشور امکانپذیر شود اما شوربختانه باید اذعان کرد که این اتفاق نیفتاده است

در سال ۹۵ معاون اول رئیس جمهور براساس تصمیم هیات وزیران ابلاغیه ای را به وزرای صنعت، معدن و تجارت، جهادکشاورزی و امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد که نشان داد عزم جدی برای ریشه کن کردن واردات غیرضروری و کالاهای لوکس وجود ندارد.

اصل تصمیم گیری این بود که واردات کالاهای لوکس براساس مصوبه با ارز متقاضی و پرداخت ۲ برابر سود بازرگانی مجاز اعلام شده است .البته دراین میان ثبت سفارش خودروهای سواری با حجم بیش از ۲۵۰۰سی سی به بالا مجاز نیست که این تصمیم نیز برای حمایت از خودروسازان داخلی بوده است. در بهمن ۹۲ واردات ۴۰ قلم کالای اولویت ۱۰ ،آزاد اعلام شد و در حال حاضر نیز کالاهای اولویت ۱۰ نیز با ارز متقاضی صورت می گیرد این موضوع تجمل گرایی ، مصرف گرایی و افزایش بی رویه را به دنبال خواهد داشت همچنین تبعات زیان باری برای بخش تولید کشور به همراه خواهد داشت،از همه مهمتر ارز کشور را به راحتی به خارج سرازیر می کند. اگر به فهرست کامل کالاهای مشمول اولویت ۱۰ که کالاهای لوکس و غیرضروری هستند گذری داشته باشیم متوجه خواهیم شد دقیقا این فهرست ها و ردیف های تعرفه ای همان کالاهایی هستند که مقام معظم رهبری آنها را کالاهای غیرضروری خوانده و در ابتدا سال ۹۶ تاکید کردند که از واردات این کالاها جلوگیری بعمل آید چرا که پیامد و عواقب زیان باری برای تولید کشور خواهند داشت.

فهرست کامل کالاهای مشمول اولویت ۱۰ به این شرح است؛فصل اول(۳۳ ردیف تعرفه ) شامل ماکیان، غاز، الاغ و اسب ،فصل دوم (۶۰ ردیف تعرفه ) گوشت حیوانات حرام و حلال گوشت شامل ژامبون، فصل سوم (۱۵۰ ردیف تعرفه) انواع ماهیها ،فصل چهارم(۶۰ ردیف تعرفه ) شامل نخود فرنگی، گوشت فیل، زیتون و کدو ،فصل هشتم (۸۰ ردیف تعرفه ) شامل انگور، سیب گلابی ، به، گیلاس ،فصل نهم (۶۰ ردیف تعرفه ) شامل دارچین، فلفل،قهوه، چای ،فصل دوازدهم(۲۰ ردیف تعرفه ) شامل جوراب ، لباس و متعلقات ،فصل بیستم (۵۰ ردیف تعرفه )شامل آب گوجه فرنگی ، مخلوط آبمیوه و سبزیجات ،فصل چهل و هشتم(۲۰ ردیف تعرفه ) کاغذ، پاکت نامه، جعبه ، کیسه ، آلبوم و کیف ،فصل شصت و یکم ( ۱۱۰ ردیف تعرفه ) شامل انواع لباس ، کشباف ،فصل شصت و دوم (۱۴۰ ردیف تعرفه) شامل دستمال، گرمکن و زیرپوش ،فصل شصت و سوم ( ۵۰ ردیف تعرفه ) شامل روپوش و قلاب باف و فصلهای ۶۴،۶۹،۷۰،۷۳،۸۲،۸۴،۸۵،۹۲،۹۵،۹۶ که همگی شامل اقلامی هستند که در ابتدای مصاحبه معروض داشتم.

نکته قابل تامل دیگری که در مدیریت واردات کشور رخ داده ،نوع کالاهایی است که از کشور امریکا وارد کشور شده و می شود.بررسی جداول واردات از آمریکا نشان می دهد در شرایطی که تحریم های گسترده از سوی آمریکا شامل حال ملت ایران شده است ،واردات مواد غذایی نظیر بذر ذرت ،بذر جو،اسپرم گاو،تخم سبزیجات برای کشت،مکمل های غذایی،گاو شیری مولد و دهها قلم غیر ضروری دیگر از آمریکا آزاد است.این درحالیست که مردم ایران از بابت تحریم قطعات هواپیمای مسافربری از حاشیه امنیت مناسبی برخوردار نیستند.البته چنانچه بخواهیم به جداول واردات از کشورهای اروپایی و غیراروپایی نیز بپردازیم با اقلام بسیار زیادی از کالاهای غیر ضروری مواجه خواهیم شد.که ادامه این روند اثرات بسیار منفی بر تولید و اشتغال کشور داشته واصولا مغایر رویکرد اقتصاد مقاومتی است.

واردات کالاهای غیرضروری ،تولید کنندگان داخلی را از تولید به سمت دلالی و واسطه گری سوق می دهد وبرای کارآفرینان نیز ضدانگیزشی عمل می کند.

نظارت و اجرا حلقه مفقوده مدیریت واردات است

باشگاه خبرنگاران جوان: خلاءهای قانونی  مدیریت واردات،نحوه نظارت واجرای قوانین وسیاستگذاریها را چگونه ارزیابی می کنید؟

خسروی:بنده خلاءهای قانونی را مانع مدیریت واردات نمیدانم ،بلکه آنچه بیش از خلاءهای مدیریتی مهم به نظر می رسد مربوط به سیاستگذاریهای موجود در مدیریت واردات است که به برخی از انها اشاره میکنم؛

-وجود قوانین متعارض یا متضاد در مدیریت واردات که ناشی از سیاستگذاریهای نامناسب در دوره های مختلف در وزارتخانه های مربوط است.

-تمایلات وگرایشات منطقه ایی ومنافع شخصی ،گروهی وجناحی که فراتر از قوانین عمل می کنند.

-فقدان سیاست جامع وکلان درحوزه واردات.

-فقدان سیاست روشن و شفاف در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی.

چندین ابزار مهم برای مدیریت واردات در کشور وجود دارد ،که اجرای صحیح آنها می تواند نه تنها از واردات کالاهای غیر ضروری جلوگیری کند بلکه در سایه عمل به آن نیز می توانیم از عدم تضعیف تولیدات داخلی  بهره مند شویم.ابزارهای مهم مدیریت واردات بطور اعم شامل مواردیست که به آنها اشاره می کنیم؛

-اتخاذ نرخهای تعرفه بهینه توسط کمیسیون ماده یک قانون مقررات صادرات و واردات

-استفاده مطلوب از ظرفیتهای تنظیمی قانون حمایت از مصرف کنندگان

-امکان اعمال واجرای محدودیت برای واردات کالاهای کشاورزی براساس قانون انتزاع وظایف کشاورزی.

-امکان استفاده از مقررات تنظیمی بند ر ماده 122قانون امور گمرگی ویا بند ث ماده 2قانون مبارزه با قاچاق کالا وارز برای جلوگیری از ورود کالاهایی که موجب اغفال خریدار ومصرف کننده می شود.

-اعمال واجرای محدودیتهای ویژه برای ورود کالاهای فاقد استاندارد با افزایش پوشش کالاهای استاندارد اجباری وضوابط فنی که ورود انها منوط و وابسته به اخذ گواهی از موسسه استاندارد کشور است.

-اتخاذ سیاستهای ضد دامپینگ و رفع عوارض ویژه برای این کالاها بر اساس ماده 13قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت.

-امکان اعمال محدودیتهایی برای ورود برخی کالاها با استفاده از تقسیم بندی کالاهای مجاز ،مجاز مشروط و ممنوع ونهایتا استفاده از سیاستهای مناسب برای پیشگیری ومبارزه از ورود کالاهای قاچاق.

باتوجه به ابزارهای موجود در کشور آنچه باید مورد عنایت مسئولان کشور قرار گیرد ،در حوزه اجرا و نظارت براین ابزارهاست ؛بعبارتی دولت از ابزارهای موجود بدرستی استفاده نکرده ویالوایح مربوط به اجرای قانون رابه مجلس ارائه نکرده است.نتیجه گیری کلی این است که مشکل اصلی درسیاست گذاری ،اجرا و نظارت است نه درقوانین.هرچندبعضآ تناقضهای در قوانین وجود دارد و تناقضهای درقوانین مشاهده می شود.بهرحال دولت بایددر حوزه سیاستگذاری ابتدا تصویب کند که چه کالاهایی،از چه گروهی وباچه مزیتی باید مورد حمایت قرار گیرد ومدیریت واردات برآنها اعمال شود.

برای مثال عوارض و تعرفه های کالاهای وارداتی را در نظر بگیرید،قانون تجمیع عوارض یکی از موضوعاتی بود که درمجلس شورای اسلامی درسال1381 درحوزه تجارت و برای مدیریت کارآمد،به تصویب رسید.

اما پس از چندی گروههای ذی نفود و ذی نفع به بهانه های مختلف و در شرایط متفاوت عوارض مختلفی را تعیین کردند که تناقض آشکاربا قانون تجمیع عوارض داشت وباعث شد عملا این قانون در حوزه اجرا بطور کامل مورد استفاده قرار نگیرد.

مثال دیگر را می توان در بحث معافیتها مطرح کرد.قوانین مشخصی درحوزه ایجاد مناطق آزاد و ویژه وجود دارد که شرایط استفاده از این مناطق را تعیین کرده است.اما تمایلات منطقه ایی ومنافع برخی افرادو گروهها منجر به معافیتهایی دراین حوزه می شود که عملا درتعارض وتناقض آشکارباقوانین تصویب شده است بدین صورت مبحث مدیریت واردات درکشورها تحت تآثیر قرار می گیرد.

از مبارزه جدی با قاچاق کالا تا پرهیز از وضع نرخ تعرفه ثابت و مقطوع

باشگاه خبرنگاران جوان: چه راهکارهایی را برای جلوگیری واردات کالاهای غیرضروری  مناسب می دانید؟

به درستی می توان استراتژیهای زیادی برای برون رفت از وضع موجود ارایه کرد ولی متاسفانه هیچکدام از این راهکارها مورد توجه قرار نمی گیرند.قبلا راهکارهایی دراین زمینه ارائه شده است دراینجا نیزمجددا به برخی از آنها اشاره میکنم و امیدوارم دولتمردان خصوصآ وزرای مربوط توجه جدی داشته باشند.

راهکارهایی که می تواند در مدیریت واردات در کشور مورد استفاده وبعنوان استراتژیهای کلیدی در تصمیم گیری مورد توجه وزارت خانه های صنعت معدن و تجارت، و اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی و بانک مرکزی قرار گیرد به این شرح است. 

-استفاده از نرخ حقوق ورودی( تعرفه واردات)و عوارض درصدی ضد دامپینگ برای اعمال و اجرای محدودیت بر واردات و پرهیز جدی از وضع نرخ تعرفه ثابت و مقطوع.

بکار گیری ابزار ضوابط فنی کالاهای وارداتی برای کنترل و مدیریت واردات کالاهای فاقد استاندارهای مورد نظر با هدف جلوگیری از صدمه به بخش تولید و مصرف کشور.

اجرای سیاست های مطلوب ارزی و مدیریت بهینه تخصیص انواع ارز به منظور منطقی کردن قیمت تمام شده واردات در مقایسه با قیمت محصولات تولید داخلی. 

-کاهش نقش دولت ویا سازمان های وابسته به دولت و نهادهای عمومی غیر دولتی در مراودات تجاری بخصوص در حوزه کالاهای اساسی.

-بستر سازی فضای کسب وکار در بخش تولیدو تسهیل فضای تجاری و گمرکی ازمکانیزمهای مختلف از جمله هماهنگی میان دستگاههای متولی امرتجارت درکشور.

کاهش وهدفمندسازی معافیتهای حقوقی در اشکال مختلف معافیت منطقه ایی،ملوانی و کولبری،همراه مسافر،مناطق آزاد ویژه اقتصادی و همچنین معافیت مرزنشینی.

-مرتفع نمودن خلاهای موجود دربرابر مبارزه موثر بر قاچاق کالاها،کنترل و نظارت جریان وجوه حاصل از قاچاق و تمرکز بر پیشگیری جرم به جای مقابله با جرم.

-تعیین و تکلیف نهایی موضوع الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی.

-جلوگیری از موازی کاری در ورود سایروزارتخانه ها وسازمانهای غیر مرتبط در وضع مقررات محدود کننده تجارت بویژه در حوزه وار.

-اصلاح ساختار وتغییر ترکیب کمیسیون ماده یک ایین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات وتبدیل آن به کمیسیونی تخصصی وفعال وکارآمد که با تنظیم تعرفه های هدفمند بدون اعمال فشار ازسوی افراد یا گروههای ذینفع بتواند مدیریت واردات را در مسیر حمایت از تولیدات داخلی هدایت کنند.

-ایجاد بانک اطلاعات مربوط به تولید ،واردات،صادرات،قاچاق کالاو دیگر موارد.

البته استراتژیها و راهبردهای دیگری نیز وجود دارند که در فرصتهای مناسب به آنها خواهیم پرداخت.اما با وضع موجود وادامه روند فعلی قطعا نمیتوانیم درقالب اقتصادمقاومتی بطور مناسب حرکت کنیم.بنابراین اتخاذ سیاستهای کلان وجامع درحوزه مدیریت واردات بدین معنی که هدف گذاری کالایی ،گروههای کالایی ،مبادی ورودی و خروجی ،اینکه بر اساس چه شرایط وضوابط و سیاستگذاریهایی صورت گیرد یکی از اصلی ترین اقداماتی است که باید در اسرع وقت در حوزه تجارت مورد توجه قرار گیرد،تا در نهایت بتوانیم از واردات در راستای تقویت تولیدات داخلی وانتقال تکنولوژی بهره مند شویم.امیدواریم مسئولان به بهانه اقتصاد مقاومتی هر وارداتی را انجام ندهند.

حمایت آحاد مردم از کالای ایرانی

باشگاه خبرنگاران جوان:ارزیابی شما از نامگذاری امسال  به  نام حمایت از کالای ایرانی چیست؟

خسروی:رهبر معظم انقلاب با نامگذاری سال 97به نام حمایت از کالای ایرانی به عبارتی بر اقتصاد مقاومتی و تولید داخلی و اشتغال تاکید موکد نمودند.حمایت از کالای ایرانی دنباله رو همان نامگذاری سال 96 است.ایشان به نوعی یاداوری نمودند که هنوز کارهای زیادی در قالب اقتصاد مقاومتی باقی مانده است وازطرفی به درستی حلقه مفقوده اقتصاد کشور را در حمایت از کالای ایرانی دیدند.ازجهتی از دولت خواستند که همچنان از واردات کالاهای غیر ضروری جلوگیری بعمل آورد وقطعا عملکرد دولت در سال 96 با توجه به آمار و ارقام ارایه شده در ابتدای مصاحبه مورد رضایت ایشان نبوده است.اما نکته بسیار مهم این بود که از آحاد مردم که بزرگترین سرمایه اجتماعی در کشور هستند خواستند که کالاهای داخلی را با خرید مورد توجه قرار دهند.

مقام معظم رهبری در سالهای قبل معمولا در اجرای مفاهیم نامگذاریها ،دولتها را مورد خطاب قرار می دادند ولی وجه تمایز امسال با سالهای گذشته این است که اینبار مردم و آحاد جامعه مورد خطاب ایشان بودند.حمایت آحاد مردم از کالاهای ایرانی ،شرایط فضای کسب و کار و اشتعالزایی بیشتری را فراهم خواهد کرد.همزمانی افتتاح شبکه ایران کالا از طرف صدا و سیما که اقدام تحسین برانگیزی بود و نامگذاری سال 97به نام حمایت از کالای ایرانی ،چنانچه به درستی مورد توجه قوای سه گانه ،مردم،تاجران،تولیدکنندگان و...قرار گیرد بدون شک نه تنها می توان از بحرانهای موجود از قبیل رکود اقتصادی ،نرخ بیکاری  عبور کرد بلکه در مقابل زیاده خواهیها وتحریم های کشورهایی همچون آمریکا می توان کشور را واکسینه کرد.

تلفیق دولت و آحاد مردم و جامعه با ایجاد همدلی و همگرایی می تواند هم افزایی چند ده برابری ایجاد کنند.بنده به نوبه خودم از مردم کشورم می خواهم به اهمیت حمایت از کالاهای ایرانی پی ببرند.یک مثال اهمیت موضوع را درسطح کلان روشن می کند.برآوردها نشان می دهد در ایام عید حدودا یکصد هزار میلیارد تومان خرید انواع کالا توسط مردم کشور صورت می گیرد .چنانچه 50درصد این مبلغ که معادل پنجاه هزار میلیاردتومان است به خرید کالای ایرانی اختصاص پیدا کند چه اتفاقی میافتد.گردش مالی ناشی از آن بیش از پانصد هزار شغل را در کشور ایجاد خواهد کرد.پس اهمیت همگرایی ، همدلی و کسب اعتماد مردم بعنوان سرمایه اجتماعی می تواند از نقش دولت در ایجاد شغل بالاتر باشد.

تاکید مقام معظم رهبری بر آحاد ملت و مردم در حمایت از کالاهای ایرانی از آنچنان ابعاد مهمی برخوردار است که نیازمند تحلیل های بیشتری در رسانه ها و صدا و سیماست.کشورهای همچون چین ،کره ،ژاپن وبسیاری دیگر از کشورها در این زمینه قابل الگوبرداری هستند.امیدوارم همه سازمانها و متخصصان از جمله صدا و سیما و رسانه ها در اسرع وقت نسبت به تشریح ابعاد این مهم به طور جد بپردازند بطوریکه تکلیف دولت ،تولید کنندگان و مردم در قالب سیاستگذاریهای مطلوب مشخص شود.در یک نگاه کلی با حمایت از کالای داخلی می توانیم از تمام بحرانهای موجود عبور کنیم.مجددا تاکید می کنم که مهمترین شاخصه بیانات رهبری در ابتدای سال 97پرداختن به جایگاه سرمایه اجتماعی ونقش آن بعنوان آحاد ملت ومردم در کمک به برون رفت از وضع موجود اقتصادیست.

بنابراین قوای سه گانه و تولیدکنندگان بایستی با قانونگذاری ،سیاستگذاریهای جدیدو پشتیبانی قضایی نقش خود را برای کسب اعتماد سرمایه اجتماعی وچگونگی مشارکت دادن مردم در توسعه اقتصادی تدوین و بطور شفاف اجرا کنند.شایان ذکر است که از صداوسیما، اصحاب رسانه وکارشناسان مسایل اقتصادی و امور راهبردی انتظار می رود فضای تشریح کارشناسی و آگاهی بخشی بیشتری را برای آحاد مردم در نظر بگیرند.چرا که مثلا بیکاری جوانان قبل از اینکه بحران دولت باشد بحرانیست مربوط به خانواده ها وقطعا اگر آحاد جامعه اهمیت حمایت از کالای ایرانی را درک کنند در جهت ایجاد اشتغال برای بیکاران خود با حمایت از کالاهای ایرانی گامهای اساسی برخواهند داشت.

بهزاد خسروی پژوهشگر مسائل اقتصادی در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان

حمایت از کالای داخلی الگوی اقتصادهای بزرگ دنیا

حمایت از کالای داخلی الگوی تمام اقتصادهای بزرگ

نتایج بررسی 9 اقتصاد بزرگ جهان نشان می‎‌دهد همگی آنها برای رسیدن به طبقه کشورهای توسعه یافته از سیاست حمایت از تولید داخلی استفاده کرده‌اند.

حمایت از تولید داخلی و ترویج خرید کالاهای ملی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولین کشورهاست. مقام معظم رهبری نیز امسال را سال «حمایت از تولید داخلی» نام‌گذاری کردند و بر آن تاکید بسیار داشتند.

از جمله فواید خرید کالای داخلی و حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی می‌توان به افزایش اشتغال، توسعه صنایع داخلی، خود کفایی، عدم وابستگی به کشورهای بیگانه، کم شدم فشار تحریم‌ها، افزایش ثروت و ارز ملی، ایجاد اقتصاد مقاوم و پویا و ثبات قیمت اشاره کرد. دستگاه‌ها و شرکت‌های دولتی نقشی مهم در حمایت از تولید و رونق اقتصاد ملی دارند.

چنانچه قراردادهای خرید تجهیزات و خدمات شرکت‌های دولتی با تولیدکنندگان داخلی منعقد شود، بخش عمده هزینه‌ها در داخل کشور به گردش در خواهد آمد و موجب رشد اقتصادی کشور و اشتغال بیشتر و اقتصاد داخلی مقاوم می‌شود. 

رونق کسب و کارهای محلی از طریق ترجیح کالای داخلی به دیگر نمونه‌های مشابه، به رونق اقتصادی کل جامعه منجر می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان در راستای حمایت از کالای تولید داخل، حمایت از کسب‌وکارهای محلی مورد توجه قرار گرفته است و دولت‌ها برای تشویق مردم به راه اندازی بنگاه‌های اقتصادی محلی و کوچک تسهیلات ویژه‌ای برای مردم در نظر گرفته است.

مزایای حمایت از تولیدات داخلی

حمایت و خرید تولید ملی و داخلی مزایای بسیار زیادی در ابعاد مختلفی را برای کشور ایجاد می‌کند؛ به صورت اجمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) افزایش اشتغال و کاهش بیکاری: مصرف کالاهای تولید محلی، با توجه به پیوند اقتصادی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده، تقاضا برای منابع نیروی کار محلی را ایجاد می‌کند و به همین دلیل به مبارزه با بیکاری کمک می‌کند. از طرفی با افزایش بنگاه‌های اقتصادی باعث رونق کسب و کار هم می‌شود. با توجه به اینکه موضوع اشتغال یکی از مشکلات اساسی کشور در 10 سال گذشته بوده است می‌توان با این راه حل بر آن فائق آمد.

2) تسریع روند رشد اقتصاد: مصرف کالاهای تولیدی محلی به طور مثبتی بر بهره‌وری ظرفیت و در نتیجه عملکرد اقتصادی کلی اثر می‌گذارد و به همین دلیل رشد اقتصادی و توسعه ملی را ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. 

3) تضمین کیفیت: مصرف کالاهای تولید داخلی می‌تواند به ایجاد و نظارت بر استانداردهای تضمین کیفیت به نفع رفاه مصرف کنندگان داخلی کمک کند.

حمایت از تولیدات داخلی در اقتصادهای بزرگ

مالزی

تغییر بنای صنعتی این کشور به وسیله دوره جایگزینی واردات انجام شد که طی آن واردات کالاهای مصرفی کاهش یافت و استفاده از منابع طبیعی داخلی افزایش یافت. سیاست‌های تجاری مالزی با مشوق‌های مالی ترویج شد. مناطق صادراتی و تجارت آزاد به صورت ویژه برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی اختصاص داده شد.

کره جنوبی

تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2014 به 1450 میلیارد دلار آمریکا رسید و در جایگاه 13 جهان قرار گرفت. این کشور طی ده‌های اخیر به عنوان یکی از کشورهای رو به رشد و پیشرو در شرق آسیا مورد توجه زیاد کارشناسان اقتصادی قرار داشته است؛ به نحوی که در این دوره به عنوان شاخص کشورهای در حال توسعه مورد اشاره قرار می‌گرفته است.

کره جنوبی که پنجاه سال پیش از موزامبیک و بولیوی فقیرتر بود، هم اکنون جزء کشورهای پیشرفته جهان محسوب می شود و نرخ رشد متوسط 7 درصدی را طی نیم قرن تجربه کرده است.

فرهنگ مصرف در این کشور نیز بسیار قابل توجه است. کره‌ای ها حساسیت و تعصب بالایی نسبت به کالاهای بومی خود دارند؛ به نحوی که به سادگی حاضر نمی‌شوند کالاهای خارجی مشابه مصرف کنند، حتی گاهی با کیفیت بسیار بالاتر.

آلمان

این کشور پس از پایان جنگ جهانی دوم، در زمانی بسیار کوتاه از میان خاکسترهای جنگ به پا خاست و اقتدار خود را دوباره به سایر کشورهای اروپایی و جهان دیکته کرد.

آنگونه که این تغییر و تحول عظیم، به معجزه‌ی اقتصاد آلمان معروف شد. دولت‌های "آدنائر" و "ارهارد" در فاصله سالهای 1949 تا 1966 سیاست افزایش صادرات و نگه داشتن میزان واردات در سطحی پایین را در پیش گرفتند. در کنار این موضوع قانون حمایت از تولید داخلی هم در این کشور تصویب شد.

این مسئله کمک زیادی به شکل‌گیری و توانمند شدن صنایع داخلی آلمان نمود. کاهش وابستگی وارداتی کالاهای آلمانی، دگرگونی در ساخت اجتماعی و عادات مصرفی و سفره غذایی بسیار قانعانه مردم آلمان را از جمله دلایل موفقیت سیاست‌های اقتصادی این دوره دانسته‌اند.

انگلستان

بدون توجه به قضاوت کشورهای دیگر در مورد سیاست‌های اتخاذی خود، با وضع تعرفه‌های گمرکی بالای وارداتی بر محصولات کشاورزی، اجازه‌ی رقابت محصولات کشاورزی خارجی با تولیدات داخلی خود را نداد و از تقویت تولید داخلی حمایت کرد. 

درواقع انگلستان به نفع اقتصاد ملی و تولید داخلی خود از ابتدایی ترین اصول  علم اقتصاد سرمایه‌داری عدول کرده، آن‌ها را با بی‌اعتنایی کنار گذاشتمردم انگلستان شکوفایی اقتصادی و رشد صنایع داخلی خود در دهه‌های بعد را تا حد زیادی مدیون حمایت همه جانبه و ملی از تولیدات انگلیسی در مقطع زمانی مذکور می‌دانند.

هندوستان

گاندی در قامت رهبری که مبارزه‌ی آرام و بدون خونریزی را در دستور کار خود قرار داده بود؛ تصمیم گرفت تا به جای استفاده از پارچه‌های انگلیسی، پارچه‌ی دستباف خود از محصولات هندی را بر تن کند. 

اقدام ساده‌ی گاندی تبدیل به موجی ملی شد و به زودی صنایع نساجی انگلیسی واقع در هند به سمت و سوی ورشکستگی رفتند. این ابتکار گاندی برای حمایت از تولیدات ملی هند آنچنان موثر افتاد که پس از گذشت سال‌های بسیار، تصویر چرخ ریسندگی وی به عنوان یکی از نمادهای انقلاب هند شناخته شده در همه جای هند مورد احترام است.

هندی‌ها به کیفیت کالای تولید خود ایمان دارند و هیچگاه به سراغ محصولات کشورهای دیگر نمی‌روند، همین موضوع باعث شده است که این کشور امروز یکی از اعضای گروه g20 شده باشد.

فرانسه

50 درصد مردم فرانسه حاضرند برای خرید کالاهای ساخته شده فرانسه، پول بیشتری هم بپردازند. طبق این گزارش مردم فرانسه برای حمایت از تولید ملی و هم وطنان تولیدکننده‌شان حاضرند 5 تا 10 درصد قیمت بالاتری را بپردازند. 

این در حالی است که قیمت نهایی کالاهای تولید شده در فرانسه، بین 15 تا 25 درصد، گران‌تر از کالاهای مشابه تولید شده در کشوری مثل چین است. این عرق ملی مردم فرانسه برای حمایت از تولید ملی و محصولات داخلی باعث شده است در کنار سایر اقدامات، زمینه مناسبی برای پیشرفت تولید ملی در این کشور فراهم شود.

آمریکا

دولت ملزم به استفاده از محصولات داخلی است. قانون خرید آمریکایی توسط کنگره در ابتدای سال ۱۹۳۳ تصویب شد و  در ۳ مارس ۱۹۳۳ توسط رئیس‌جمهور وقت، هربرت هوور امضا شد. این قانون، دولت ایالات متحده را ملزم می‌کند که در خریدهای خود، محصولات تولید امریکا را به محصولات وارداتی ترجیح دهد. این قانون، اولین و معتبرترین مقررات در بین قوانین مختلف درخصوص خریدهای فدرال از محصولات داخلی بوده است. اگر ۵۰ درصد استخراج، ساخت یا تولید در داخل کشور صورت بگیرد، محصول «تولید داخلی» به حساب می‌آید. علاوه بر این، خرید از کشورهایی که دسترسی به تجهیزات و خدمات ایالات متحده ندارند را نیز ممنوع کرد.

ترکیه

ترکیه با ۸۱ میلیون نفر جمعیت و امکان بدون محدودیت برای واردات محصولات خارجی منجمله چای، از تولیدات داخلی این محصول در بالاترین سطح بهره برداری می‌کند.

مردم ترکیه در رسمی‌ترین مجالس و رستوران‌های برند و معمولی خود در راستای حمایت از محصول داخلی چای کاران ترک، پس از صرف غذا با دمنوش چای ترک پذیرایی می‌شوند.

قابل توجه اینکه چای ترک طعم و کیفیتی پایین‌تر از چای ایرانی دارد و قیمت خاکه این محصول هرکیلو ۲۵ لیر ترک معادل ۳۲ هزار تومان است.

ایتالیا

اکثر مردم ایتالیا (84 درصد) با اعتقاد به اینکه کالاهای داخلی در تمام بخش‌ها، از مواد غذایی تا البسه و مبلمان و غیره، بهتر از محصولات وارداتی است؛ تلاش می‌کنند برای بهبود اوضاع اقتصادی به خرید کالاهای داخلی اقدام کنند و این نوع کالاها را حتی با قیمت بالاتر به نوع خارجی ترجیح می‌دهند.

ایتالیا با اینکه یکی از بزرگترین کشورهای صنعتی در جهان است، اما همواره با اتخاذ سیاست‌های حمایت و دفاع از کالاهای داخلی از طریق ارگان‌ها و نهادهای مختلف اقدام به تشویق خرید و مصرف کالاهای ملی و همچنین حمایت از صادرات محصولات خود کرده و آن را رمز موفقیت برای رشد اقتصادی می‌داند.

منبع : سایت بصیرت

بررسی اجمالی ژاپن در حمایت از تولیدات داخلی

«تجربه جهانی حمایت از تولید داخلی»

ژاپن با ۱۳ میلیون بیکار چه کرد؟ ماجرای کمپینی که ۷۰ سال طول کشید

ژاپن که پس از جنگ جهانی دوم ۴۱ درصد اقتصادش نابود شده بود، امروز به یکی از بزرگترین کشورهای صنعتی دنیا تبدیل شده و ۱۳ میلیون بیکار این کشور پس از جنگ جهانی دوم با "کمپین ۷۰ ساله حمایت از تولید" به کمتر از ۲ میلیون نفر رسید

 ژاپن از جمله کشورهای شاخص در دنیاست که توانست بعد از شکست در جنگ جهانی دوم اوضاع اقتصادی اش را سامان دهی کند و خود را به عنوان یک کشور با اقتصاد قوی مطرح کند. این در حالی است که ژاپن از نظر منابع طبیعی وضعیت مطلوبی نداشت و بهینه سازی شرایط اقتصادی این کشور با سیاست های خام فروشی مهیا نشد.

مردم ژاپن چگونه اقتصاد چین را پشت سر می گذارند

تولید ناخالص داخلی ژاپن در سال 2005 رقمی معادل 4.5 تریلیون دلار گزارش شد و این آمار حکایت از این داشت که این کشور دومین قدرت اقتصادی در دنیا پس از آمریکاست. پس از گذشت 9 سال تولید ناخالص داخلی این کشور با رشد تقریبی 10 درصدی به عدد 5 تریلیون دلار رسید. اما در این مقطع زمانی ژاپنی ها دیگر دومین اقتصاد جهان نبودند. چرا که چین توانسته بود در کنار آمریکا جایگاه برتر اقتصادی دنیا را از آن خود کنند.

 ژاپنی ها که طی سال ها اخیر فهمیده اند چین رقیب سرسختی برای اقتصاد آنهاست تلاش کردند تا با به کارگیری برخی سیاست ها مقابل این رقیب ایستادگی کنند، که از جمله آنها می توان به بعضی سیاست های داخلی در این کشور اشاره کرد که حاصل آن حمایت بیشتر شهروندان این کشور از محصولات تولیدی داخلی شان است.

ژاپنی ها از زمان جنگ جهانی دوم به بعد روحیه حمایتگری از تولیدات داخلی شان را حفظ کردند و با همین روحیه تا امروز توانستند مقابل محصولات چینی که قصد داشتند بازارهای داخلی این کشور را تصاحب کنند، بایستند.

کمپین حمایت از تولید بعد از جنگ جهانی دوم

ژاپن از همان زمانی که در جنگ جهانی دوم شکست خورد کمپینی را به جهت حمایت از اقتصاد و تولیدات ملی تشکیل داد که هنوز هم می توان گفت مردم این کشور به آن وفادارند. پروفسور تسورو شیگتو که پس از پایان جنگ و تشکیل دولت ائتلافی در ژاپن معاون کمیته هماهنگی های جامع در این کشور بود، گزارشی را با نگاه عینی گرا منتشر کرد که در نوع خود بیانیه کمپین حمایت از تولیدات این کشور محسوب می شد و به آن نام «گزارش واقعی اقتصاد» اتلاق شد.

در بخشی از متن این گزارش آمده است: «مردم نیز چون وضع اقتصاد خانوار خویش، می باید به اقتصاد کشور بیندیشند و رفتار و اندیشه های اقتصادی خود را چه در زمینه تولید، چه در زمینه مصرف، چه در زمینه پس انداز، چه در زمینه سرمایه گذاری و چه در زمینه تعادل درآمدها با هزینه ها و پس اندازها با آن هماهنگ نمایند.»

با انتشار این گزارش دولتمردان ژاپنی تلاش کردند تا اولین قدم ها را برای حمایت از تولید و اقتصاد کشورشان بردارند. این گزارش تلاش کرد تا روح ملیت تحقیر شده شهروندان ژاپن را زنده کند. شیتگو می خواست لزوم اتکا به توان داخلی را به مردم کشورش گوشزد کند.

ترجیح کالای داخلی کم کیفیت به خارجی

همین ترغیب دولت ژاپن نسبت به مردمش هم سبب شد تا فرهنگ حمایت از تولید ملی در مردم این کشور نهادینه شود. در این خصوص صاحبنظران معتقدند از دوره بعد از شکست ژاپن در جنگ جهانی تا به امروز مردم ژاپن کالای داخلی و حتی کم کیفیت کشورشان را به اجناس خارجی ترجیح می دهند. مردم این کشور از کودکی آموزش دیده اند و مسائل فرهنگی در خصوص حمایت از تولید ملی به آنها منتقل شده است. همین وضعیت هم سبب شده است تا آنها اجازه ندهند تا چین در شرایط جدید دنیای امروز بتواند اقتصاد کشورشان را زمین گیر کند.

راهبرد مقابله اقتصادی ژاپن با چین طی سال های اخیر در شرایطی صورت گرفته است که این کشور با مشکلات عدیده ای همچون کاهش روز افزون جمعیت، سطح بالای مالیات و دسترسی محدود به منابع طبیعی در این کشور مواجه است. با این حال دولت به خوبی موانع تولید در کشورش را شناسایی کرده است و در جهت مرتفع کردن آنها قدم برداشته است.

15 راهکار برای حمایت از تولید

در خصوص حمایت از تولیدات داخلی، دولت ژاپن با تدوین سیاست‌های اصلاحی و ارائه سیاست‌های پولی مناسب سعی می‌کند به ارزش پول خود ثبات بخشد و با تورم مقابله کند. کاهش فشارهای مالیاتی، تدوین سیاست‌های کار متناسب با وضعیت جمعیتی و سیاست‌های حمایتی درازمدت در حوزه علم و فناوری از جمله سیاست‌هایی است که در دستور کار دولت ژاپن قرار گرفته است.

ژاپن با محوریت قرار دادن تولید توانسته است به مقاوم سازی اقتصاد خود بپردازد. همین موضوع هم سبب شده است که این کشور بر شرایط دشوار محیطی و تهدیدهای بیرونی خود مسلط شود. در این کشور تولید ملی رکن اساسی است و راهبردهای دولت در خدمت کمک به تولید مشخص می شود. برنامه ریزی برای وضع مالیات، نظام بودجه ریزی، نظام یارانه ای، نرخ ارز، سیاست های تجاری، نظام گمرکی، نظام مبادلات مالی و... همه در خدمت تقویت تولید داخلی تعریف می شود.

در کنار سیاست تجاری همسو با تقویت تولید ملی، سیاست مالی و بانکی این کشور نیز موجب فراهم شدن منابع مالی و سرمایه ای کافی برای تولیدکنندگان ژاپنی شد. شبکه بانکی ژاپن همگام با روحیه و فرهنگ اعتدال در مصرف و پس انداز مردم ژاپن، با جمع آوری سرمایه های خرد و تخصیص تسهیلات به تولیدکنندگان موتور محرک صنعت و فناوری این کشور محسوب می شد.

فراموش نکردن تجربیات شکست بعد از جنگ

نظام برنامه ریزی اقتصادی ژاپن همواره از الگوی حرکت مداوم و تکاملی بهره برده است و دولتمردان این کشور همواره با آگاهی کامل از نقاط ضعف و قوت خود، عزم خود را برای دستیابی به هدف آرمانی کشور که همان «برتری و اقتدار ژاپن» بود، جزم کرده اند و پیامد تصمیم‌گیری‌های خود را در مواجهه با چالشها پیش‌بینی کرده‌اند.

دولت ژاپن برای برنامه ریزی های تولید محور خود سعی می کند از عبرت های تاریخی خود نیز استفاده کند و تجربیات گران بهای شکست بعد از جنگ جهانی دوم را هیچ گاه فراموش نکند. یکی از این تجربیات جمعیت 13 میلیونی بیکاران بعد از جنگ جهانی دوم و مدیریت دولت در آن زمان است. در آن زمان ژاپن با کمبود مواد غذایی و نرخ های تورم بالا مواجه شد. به طوری که حقوق افراد شاغل هم کفاف اداره زندگی را نمی داد.

در شرایطی که ماشین جنگ باعث شده بود تا 25 درصد از دارایی های غیر نظامی و 41.5 درصد از ثروت ملی این کشور نابود شود، در چنین شرایطی دولت و مردم با رویکردی منطقی به سیاست هایی که تقویت تولید ملی منتهی می شود و رویکردی درونزا دارند روی آوردند. این روند که منتهی به صنعتی شدن این کشور شد با توسعه فناوری های نوین، ژاپن را به یکی از پیشگامان دنیای معاصر مبدل کرد.

تبدیل شدن کار به ارزشی مقدس

یکی از عواملی که باعث شد در اقتصاد ژاپن معجزه رخ دهد رویکرد تقویت تولید در این کشور به همراه فرهنگ بالای ارزش دادن به کار در میان شهروندان ژاپن است. مردم این کشور در تمام سال هایی که اقتصاد این کشور با مشکل مواجه بود و حتی بعد از آن فقط برای کسب سود کار نمی کردند. بلکه تولید، کار و تلاش برای آنها به امری مقدس و ارزش تبدیل شد. ژاپنی ها همچنین برای ارتقای بهره وری و کارآیی خود تلاش می کردند. آنها با کنجکاوی به پیگیری مهارت ها و روش های مناسب تر برای کار و تولید می پرداختند.

3 ویژگی نیروی کار ژاپنی

درواقع انگیزه نیروی کار ژاپنی برای بهبود کارآیی خود، فراتر از آنکه تحت تاثیر نظام انگیزشی اقتصادی باشد به صورت درونزا و با انگیزه های شخصی صورت می گرفت. ارزش قائل شدن برای کار و تولید، تلاش مضاعف و نیز تلاش برای ارتقاء دانش و مهارت سه ویژگی مهم نیروی کار ژاپنی هستند که امروز هم می توان اثرات آن را در جمعیت شاغل و فعال این کشور مشاهده کرد.

انباشت سرمایه تاثیر فرهنگ قناعت مردم

اگر فرهنگ بالای کار و تلاش را به عنوان یک بال در نظر بگیریم که باعث شد اقتصاد ژاپن در دنیا به رشد بالایی دست پیدا کند. می بایست بال دیگر را فرهنگ مصرف صحیح و رویکرد قناعت مدارانه مردم این کشور در نظر بگیریم. ژاپن از جمله کشورهای شکست خورده در جنگ جهانی بود که به اجبار می بایست غرامت های جنگی بپردازد. همین وضعیت سبب شده بود که مردم این کشور تحت فشار اقتصادی زیادی قرار بگیرند. با این حال فرهنگ مصرف صحیح و صرفه جویی سبب شد تا اقتصاد ژاپن پیشرفت کند.

مردم این کشور الگوی قناعت پیشگی را در پیش گرفتند و مصرف خود را متناسب با شرایط اقتصاد ملی تنظیم و کنترل کردند. همین رویکرد اعتدال در مصرف و قناعت در دراز مدت سبب شد تا انباشت سرمایه در این کشور بیشتر شود و در نهایت منابع زیادی برای تقویت تولید ملی فراهم شد.

فرهنگسازی؛ راهی برای مدیریت واردات

البته نباید فراموش کرد که در کنار الگوی صحیح مصرف و فرهنگ ارزش دادن به کار در میان شهروندان ژاپنی، نگاه مردم به خرید کالای داخلی طی دهه های اولیه پس از جنگ اهمیت زیادی در رشد اقتصادی این کشور داشت. دولت با ایجاد زمینه فرهنگی مناسب در میان مردم برای حمایت از تولید و صنایع داخلی زمینه ای را مهیا کرد تا مجبور نشود نیازهای داخلی این کشور را از طریق واردات تامین کند.

رویکرد ژاپن در خصوص دوری کردن از واردات گاهی به حدی شکل افراطی پیدا می کرد که برخی از آن به سیاست های انزواطلبی ژاپن یاد می کردند. اما با این حال دولت مقاومت می کرد تا نیاز داخلی از طریق تولید کننده این کشور تامین شود.

ژاپن از جمله کشورهای نمونه ای است که به منظور تقویت تولید داخلی خود علاوه بر اجرای سیاست های درست اقتصادی علاوه بر اینکه از ابزار فرهنگ سازی غفلت نکرده است. همچنین تلاش کرده است تا با پیشرفت در عرصه علوم و فناوری همواره در این عرصه کشوری پیشرو باشد.

نگاه صادرات محور و بازی با ارزش دلار

یکی دیگر از رموز موفقیت اقتصاد ژاپن نگاه صادرات محور است. به طوری که همواره به منظور حمایت از تولید نگاه صادراتی نیز وجود داشته است. این موضوع هم یکی از تجربیات این کشور است که از زمان جنگ جهانی دوم برای دولتمردان این کشور به یادگار مانده است.

ژاپن پس از جنگ جهانی دوم با سیاست های مناسب علاوه بر تشویق صادرات، واردات کالا را محدود می کرد تا زمینه برای تقویت تولیدکنندگان ژاپنی فراهم شود. این دولت برای افزایش مزیت های صادراتی خود حتی بارها اقدام به کاهش ارزش پول ملی خود (ین) کرد تا در مقابل دلار آمریکا، کالای ژاپنی برای خریداران خارجی ارزان تر تمام شود. به این طریق هم از تولید داخلی خود با رویکرد صادراتی توانست حمایت کند.

حمایت از محصول داخلی با جلوگیری از واردات

در دوران پس از جنگ جهانی دوم ژاپن دریافته بود که برای تقویت تولید داخلی نیازمند استفاده از فناوری های نوینی است که در اختیار ندارد. این موضوع مستلزم واردات یک سری کالاها بود که با ورود آنها فناوری های نوین به صنعت این کشور می رسید.  از طرفی هم نمی خواست سیاست محدود کردن واردات را رها کند. بنابراین دولت تصمیم گرفت واردات را به شکل دقیق کنترل کند و کالاهایی را وارد کند که با ورود آنها فناوری به کشور منتقل می شد.

موضوعی که در خصوص مدیریت واردات توسط ژاپنی ها قابل توجه به نظر می رسد جلوگیری از واردات کالاهایی است که تولید کننده های داخلی این کشور در آن قدرت رقابت در جهان را نداشتند. به این ترتیب صنایع داخلی این کشور تا مادامی که به شکوفایی برسند از حمایت دولت برخوردار می شدند و بازار داخلی این کشور در اختیار رقبا قرار نمی گرفت.

یک فرمول ساده در اقتصاد ژاپن پیشرفته

در الگوی صادرات و واردات کالا در ژاپن یک فرمول ساده به چشم می خورد. در این کشور کالایی صادرات محور تلقی می شود که در داخل تولید آن با ایجاد ارزش افزوده بالا همراه شده باشد. به این معنی که صادرات منابع خام یا کالاهایی که ارزش افزوده بالایی پیدا نکردند معنی ندارد. در الگوی واردات قضیه برعکس است. ژاپنی ها به واردات مواد خام مورد نیاز صنایع خود بهای زیادی می دهند اما جلوی واردات محصولی که ارزش افزوده بیشتری در خارج از مرزهایشان پیدا کرده است را می گیرند.

مدیران صنایع در این کشور اولویت را به تولید داخلی می دهند و کسب سود های کوتاه مدت برایشان جذابیتی ندارند. در اقتصاد ژاپن وارد کننده به این می اندیشد تا موادی را وارد کشورش کند تا تولید کننده کشورش بتواند به حیات خود ادامه دهد. بازارها برای محصولات ساخت کشورشان همواره پذیراتر عمل می کنند و صادر کننده به دنبال این است تا نام کشورش در دنیا بدرخشد و محصولی را به جهان عرضه می کند که ارزش افزوده زیادی پیدا کرده و از کیفیت مطلوبی برخوردار است.

بهبود کیفیت محصولات برای رقابت پذیری

ژاپن در حالی که بعد از جنگ جهانی دوم توانست آرام آرام به اوضاع اقتصادی اش تسلط پیدا کند، متوجه شد که کیفیت کالاهای تولیدی در این کشور پایین است. البته هر چند قیمت پایین محصولات برایشان مزیتی را ایجاد کرده بود اما رقابت محصولات تولیدی در گوشه و کنار جهان سبب شده بود تا آنها نیز به فکر بهبود کیفیت کالای داخلی بیفتند. همین وضعیت سبب شد تا آنها در قدم اول به دنبال کاهش ضایعات محصولات تولیدی داخلی شان باشند. بر همین اساس هم آنها موفق شوند بعد از مدتی ضایعات تولیدی خود را به صفر برسانند، که قدم بزرگی برای حمایت از تولید محسوب می شد.

در ادامه همین رویکرد ژاپنی ها نظام کنترل کیفی را در خطوط تولیدی کارخانه ها ایجاد کردند. اما این رویکرد برای رقابت در جهان هنوز کفایت نمی کرد، بنابراین ژاپنی ها در برنامه های صادراتی شان فقط به کالاهایی اجازه صادرات دادند که به لحاظ رتبه بندی در نظام کنترل کیفی وضعیت بهتری داشتند. به این ترتیب ژاپن توانست در بازارهای جهانی کالاهایی را مطابق با استانداردهای بین المللی عرضه کند و از این زمان، ارزش گذاری توانایی شرکتها، براساس «تحقق بهترین کیفیت» انجام می‌شد.

مقابله ژاپن با آمریکا و بازی دیگری با ارزش دلار

اغراق نیست اگر گفته شود رشد اقتصاد ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم مرهون نگاه صادرات محور است. این موضوع در گزارش های مختلفی تایید شده است. به عنوان مثال می توان نتیجه یک گزارش در سال 1980 اشاره کرد که می گوید در این زمان بیش از 80 درصد از رشد این کشور ناشی از صادرات بود و بخش زیادی از این صادرات به آمریکا صورت می گرفت. جذابیت بازار آمریکا سبب شده بود تا شرکت های ژاپنی در خاک این کشور سرمایه گذاری های زیادی انجام دهند و در بازار داخلی این کشور یکه تازی کنند.

در حالی که محصولات صادراتی ژاپن در بازارهای آمریکا جولان می داد و گسترش مازاد تجاری ژاپن در مقابل آمریکا هم هر روز دولتمردان این کشور را ناراضی تر می کرد. دولت آمریکا را به سمت وارد کردن فشار به دولت ژاپن سوق داد. منازعات میان دو کشور سبب شد تا ژاپن به ظاهر شکست در مقابل آمریکا را بپذیرد و با کاهش دادن ارزش دلار در مقابل ین شرایط را برای واردات کالای آمریکایی به خاک کشورشان مهیا کنند. اما ژاپنی‌ها با زیرکی تمام از ارزان شدن کالاهای آمریکایی استفاده کرده و برخی مستغلات استراتژیک آمریکا را خریداری کردند.

تعصب و هماهنگی بین دولت، تولید کننده و مردم

در اقتصاد ژاپن یک هماهنگی میان سه ضلع دولت، تولید کننده و مردم به عنوان مصرف کننده بوجود آمده است که توانسته ژاپن فقیر در زمان جنگ جهانی دوم را تبدیل به کشوری با اقتصاد پیشرفته کند که علیه تهدیدهای چین و آمریکا توان مقابله دارد.

در این کشور دولت خود را موظف می داند تا از تولیدات داخلی حمایت کند و جلوی قاچاق کالا و واردات بی رویه را بگیرد و شرایط را برای صادرات بیشتر محصولات تولیدی داخلی با ارزش افزوده بالا فراهم کند. دولت ژاپن در ترغیب مردم نسبت به خرید کالای داخلی هم نقش آفرینی می کند.

تولید کنندگان در ایجاد کشش مردم برای خرید کالای داخلی نقش پررنگ تری نسبت به دولت دارند. همان طور که در همین گزارش اشاره شد توجه به کنترل کیفی محصولات در خط تولید یکی از موضوعات مهم در ارتقای کیفیت محصولات است و مردم این کشور نیز با خیال راحت به محصولات داخلی شان اعتماد می کنند. البته نباید فراموش کرد در این کشور تعصب به کالای داخلی یک موضوع جاافتاده است و هم دولت و هم تولید کننده های این کشور تمام تلاش شان در راستای همین تعصب است.

بعد از اینکه دولت و تولیدکننده های ژاپنی نقش خود را در تولید محصولات ایفا کردند، مردم این کشور هستند که با تعصب نسبت به خرید محصولات کشورشان نقش اصلی را در حمایت از تولیدات در این کشور ایفا می کنند. در این کشور مردم کالای تولیدی داخلی را بخشی از هویت و قدرت خود می دانند.

هوشمندی مردم در نخریدن کالای چینی

در خصوص رویکرد همراهی مردم ژاپن با تولیدات داخلی این کشور یک شهروند ژاپنی می گوید مردم نسبت به حمایت از تولید داخلی احساس وظیفه می کنند. آنها با رویکردی منطقی به دنبال تقویت اقتصاد کشورشان هستند. این موضوع هر چند در سال های اخیر کم رنگ شده است اما با واردات کالاهای چینی به بازار داخلی این کشور مردم بازهم تلاش می کنند تا از محصولات داخلی شان بیشتر خریداری کنند.

وی می افزاید در برنامه هایی که هدف آنها تقویت تولید داخلی است مردم همراهی بالایی نشان می دهند. در همین خصوص هم ژاپنی ها هنگامی که دریافتند خرید کالای چینی به ضرر اقتصادشان است، دست از خرید کالاهای چینی برداشتند. این رویکرد را هم در حالی اتخاذ کردند که حتی اگر کالای مشابه داخلی در این کشور گران تر تمام شود بازهم مردم ترجیح می دهند که کالای داخلی خریداری کنند. این تعصب بعد از وقوع سونامی و زلزله بزرگ طی سال های اخیر در ژاپن بیشتر شده است. مردم فهمیده اند اگر کالای داخلی مصرف نکنند اقتصادشان ازهم می‌پاشد و ضرر می‌کنند.

اهمیت فرهنگسازی برای کودکان ژاپنی

شهرام محمد نژاد، استاد دانشگاه علم و صنعت در تحلیل خود درباره چرایی حمایت مردم ژاپن از محصولات تولیدی کشورشان می گوید در کشورهایی مانند ژاپن و کره در مرحله اول به مردم آموزش داده شده است که تا وقتی به تولیدات داخلی تکیه نکنند و فرهنگ تولید و مصرف بومی را نپذیرند، موفق هم نخواهند شد. بنابراین مردم ژاپن از نظر فرهنگی قانع شدند که باید مصرف کننده تولیدات بومی باشند حتی اگر کیفیت آن نامناسب باشد.

وی می افزاید ژاپن با فضای جغرافیایی محدود، جمعیت زیادی دارد و اگر سیاست های بهینه سازی تولید ملی در این کشور اجرا نمی شد، دولت برای تامین غذای مردم با مشکل مواجه می شد. اما آنها با تکیه به دانش و بهینه سازی روش ها و بهره گیری از فناوری رشد کرده اند.

الگوی گیری ژاپن از سایر کشورها

پروفسور کازوهیکو اوداکی، استاد دانشگاه نیهون ژاپن و همچنین عضو هیات علمی موسسه پژوهشی اقتصاد، تجارت و صنعت این کشور پیرامون دلایل موفقیت اقتصادی ژاپن معتقد است انقلاب میجی در این کشور نقش مهمی در توسعه اقتصادی داشته است. چرا که باعث اصلاحات زیادی در این کشور شد.

وی می افزاید «شینوتوئیسم» در توسعه اقتصادی ژاپن دارای نقش غیر مستقیم است و این مکتب به ثبات اجتماعی منجر شد که به نوبه خود این ثبات هم کمک کرد تا ژاپن وارد فاز اول توسعه شود. همین طور این استاد دانشگاه که خود از دولتمردان ژاپن هم قلمداد می شود تاکید می کند ژاپن برای دستیابی به توسعه اقتصادی از کشورهای فرانسه، آلمان و انگلستان نیز الگوگیری کرده است.

اوداکی در تشریح نقش انقلاب میجی در توسعه ژاپن می گوید این کشور قبل از به حکومت رسیدی امپراتوری میجی دارای یکپارچگی نبود. همین وضعیت سبب شده بود که تجارت خارجی با مشکل مواجه باشد و بازرگانان خارجی برای ارتباط با ژاپن با محدودیت مواجه بودند. شهروندان این کشور هم نمی توانستند به راحتی به خارج بروند. اما در انقلاب میجی بسیاری موانع بر طرف شد و کاستی های نظام مشاغل هم که یک مشکل داخل دیگر بود برطرف شد. در نتیجه این انقلاب، کشور متحد و توسط دولت مرکزی واحدی اداره شد.

این استاد دانشگاه می افزاید حکومت مرکزی ساختار نظام مالیاتی را بازسازی و تجدید کرد و نظامی ساده و قوی ساخت تا بتواند کارآمد عمل کند. به همین ترتیب نظام پستی و راه‌آهن در کشور مستقر شد و امکان جابه‌جایی بدون محدودیت‌های قبلی امکان‌پذیر شد. حکومت با الگو گرفتن از قوانین فرانسه زمینه شکل گیری شرکت ها را نیز فراهم کرد.

اوداکی تصریح می کند که بعد از جنگ جهانی دوم ژاپن در بعضی امور که می توانست از آمریکا الگوی اقتصادی بگیرد استفاده کرد و مواردی را که در کشورش قابل اجرا بود پیاده کرد. آنها برخی رموز کسب و کار را از آمریکا آموختند و در زمینه تولید نیمه هادی از دانش آمریکایی ها استفاده کردند. بعد از آن ژاپن توانست آموخته هایش را به کره، چین و تایوان منتقل کند. در حالی که حتی رابطه ژاپن با کره ای ها مناسب نبود.

تولید انبوه با کیفیت برای تکرار نشدن شکست در جنگ

اوداکی معتقد است ژاپنی ها یکی از دلایل شکست شان در جنگ با آمریکا را کمتر بودن تعداد کشتی ها و هواپیماهای شان می دانستند. بنابراین تولید انبوه محصولات را به عنوان راه حلی برای جبران شکست بعد از جنگ جهانی دوم برگزیدند. او توجه به کیفیت محصولات تولیدی را به عنوان سیاست مکمل تولید انبوه ارزیابی می کند و رویکرد ژاپن به تولید انبوه با کیفیت را منحصر به فرد می داند.

این پژوهشگر اقتصادی می گوید توجه به تولید انبوه با کیفیت عمده‌ترین درسی بود که ژاپن از جنگ فرا گرفت و این درس را در خدمت تولید صنعتی قرار داد. درس دیگری که ژاپن از جنگ فرا گرفت توجه به موضوعات لجستیکی بود. ژاپن می دانست به دلیل مشکلی که در امور لجستیک جنگ پیدا کرد در جنگ شکست خورد و به اهمیت لجستیک پی برد. همین درس را هم بعد از جنگ در صنعت به کار برد. سیستم سفارش سر وقت (Just in time) در تویوتا در واقع از این درس نشات می‌گیرد.

این استاد دانشگاه تاکید می کند در ژاپن قبل از جنگ روحیه سامورایی یعنی جنگ آوری، سلحشوری و کشته شدن وجود داشت. اما بعد از جنگ ژاپنی ها فقط روحیه سلحشوری را حفظ کردند اما به کشته شدن بها نمی دادند. بلکه به زندگی و فعالیت اقتصادی موفق ارزش می دادند. بنابراین روش سامورایی به کسب و کار اقتصادی مبدل شد.

این پژوهشگر اقتصاد در مورد اینکه ژاپن چگونه به توسعه رسید،  نقش چند عامل را با اهمیت می داند و معتقد است اولین عامل ثبات اجتماعی بوده است. دومین عامل اشتیاق به آموختن از دیگران است. ژاپنی‌ها اگر موفقیت به دست بیاورند آن را به استعداد خودشان ربط نمی‌دهند بلکه آن را ناشی از شانس و تصادف می‌دانند، بنابراین تلاش برای آموختن از دیگران و ارتقای خود را همچنان ادامه می‌دهند. این ویژگی باعث شد ژاپنی‌ها ازکشور های غربی یاد بگیرند.

وی تاکید می کند سومین عامل در توسعه ژاپن انگیزه قربانی کردن امروز به نفع فردادر میان مردم بوده است. این عامل باعث می‌شود ژاپنی‌ها پول‌های خود را به جای مصرف امروز به پس‌انداز برای مصارف آتی اختصاص دهند و در نهایت باید گفت چهارمین عامل جدیت شهروندان بوده است. بر اساس همین عامل هم وقتی یک ژاپنی دستوری را برای اجرای یک کار می گیرد به خوبی، بادقت و وسواس بالا سعی می کند آن را اجرا کند. این موضوع هم تاثیر خوبی در فضای کارخانه ها گذاشته است. به این موضوع باید اضافه شود نیروی کار در کارخانه های ژاپن به محل کارشان وفادارند و کارفرماها نیز به آموزش مستمر نیروی کار بهای زیادی می دهند.

منبع : خبرگزاری تسنیم

نگاهی به تجربه کشورهای پیشرفته در حمایت از تولید داخل

در حالی کشورهای غربی به پیشرفت اقتصادی دست پیدا کرده اند که بررسی چگونگی این پیشرفت حکایت از این دارد که الگوی آنها با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی تطبیق بالایی دارد.

به غیر از سال هایی که از سوی حضرت آیت الله خامنه ای عبارت اقتصاد مقاومتی به طور مستقیم وارد شعار سال می شد. سال هایی هم هستند که برای تحقق عینی شعار آنها باید نگاه ویژه ای به اقتصاد مقاومتی داشت. همچون سال جاری که شعار «حمایت از کالای ایرانی» برگزیده شد.

بدون شک حضور موثر رهبری در 40 سالی که از انقلاب می گذرد در بدنه مدیریتی کشور و همچنین سال هایی که ایشان پیش از انقلاب سوابق مبارزاتی داشتند، باعث شده است که با نحوه اداره امور کشورهای دیگر به خوبی آشنا باشند. از همین رو ابلاغ اصل های سیاست های اقتصاد مقاومتی را نیز در 5 سال گذشته می توان به همین نگاه رهبری نسبت داد.

در این خصوص می توان به تجربه کشورهای پیشرفته پیرامون حمایت از تولید و کالای داخلی شان اشاره کرد. نگاهی به سیاست های اقتصادی کشورهای پیشرفته همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه و ... نشان می دهد که این کشورها در مسیر رشد اقتصادی شان تا چه حد سیاست های نزدیک به اقتصاد مقاومتی را پیاده سازی کردند.

انگلستان هم در زمره کشورهایی است که شواهد تاریخی نشان می دهد دولت در حمایت از صنایع داخلی اش کوشش بسیار کرده است. این در حالی است که این کشور در قرن شانزدهم مهد اقتصاد سرمایه داری جهان شناخته می شد و دولت برای حمایت از تولید داخلی می بایست بر خلاف اصول سرمایه داری عمل می کرد.

بریتانیا در آن روزگار در جهان به عنوان کشوری مطرح بود که به آزادی تجارت و مبادله، تخصص‌گرایی و صنعتی شدن و پیگیری منافع شخصی و آزادی‌های فعالیت‌های اقتصادی و عدم مداخله‌ی دولت در اقتصاد پایبند است. اما اهمیت موضوع حمایت از تولید داخلی سبب شد تا در نهایت سیاستگذاران این کشور بدون توجه به قضاوت کشورهای دیگر در مورد سیاست های اتخاذی خود، با وضع تعرفه‌های بالای وارداتی بر محصولات کشاورزی، اجازه‌ی رقابت محصولات کشاورزی خارجی با تولیدات داخلی خود را ندهند و به سیاست تقویت تولید داخلی روی بیاورند.

انگلستان با این رویکرد تاریخی اش به نفع اقتصاد ملی و تولید داخلی خود از ابتدایی ترین اصول علم اقتصاد سرمایه‌داری عدول کرد و آن‌ها را با بی‌اعتنایی کنار گذاشتند. اتخاذ همین رویکرد حمایتگرایانه نسبت به تولید در گذشته تاریخی انگلیس سبب شده است که حتی مردم این کشور در دهه های بعد نیز شکوفایی اقتصادی کشورشان را مدیون حمایت همه جانبه دولت از تولیدات انگلیسی بدانند.

انگلیسی ها با وجودی که می دانستند خیلی از تولیدات شان از کیفیت پایین تری برخوردار است اما به سیاست حمایت از تولید خود ادامه دادند. این در حالی است که آنها برای رشد صنعت نساجی شان جلوی خام فروشی پشم را گرفتند. در مسیر اجرای این سیاست آنها کارگاه های نساجی کوچک زیادی در سراسر خاک این کشور راه اندازی کردند تا مجبور نباشند پشم خام را با ارزش کم صادرکنند.

فرانسوی هم بهترین سیاست برای حمایت از تولید داخلی شان را در فرهنگ سازی برای مردم شان دیده اند. به طوری که با راه اندازی کمپین و پخش فیلم مستند تلاش کردند تا شهروندان این کشور ترغیب به خرید کالای فرانسوی شوند. اجرای این سیاست در قالب کمپینی با عنوان «خرید کالای صد درصد فرانسوی» سبب شد تا در همان سال اول بخش زیادی از کارخانه های تولید کننده محصولات با دوام که در معرض فشار بودند مجدد خط تولیدی شان را احیا کنند.

اجرای سیاست های حمایت از تولید داخلی سبب شده است تا فرانسوی‌ها برای حمایت از تولید داخلی و اشتغال کشور خود حتی کالاهای فرانسوی را با قیمت بالاتر خریداری کنند. این در حالی است که پیش از این دولت هم اجازه واردات کالای مشابه تولید داخلی را به گمرک‌های خود نمی‌دادند.

براساس گزارشی که نشریه بلومبرگ در سال 2011 منتشر کرده است، 50 درصد مردم فرانسه حاضرند برای خرید کالاهای ساخته شده فرانسه، پول بیشتری هم بپردازند. طبق این گزارش مردم فرانسه برای حمایت از تولید ملی و هم وطنان تولیدکننده‌شان حاضرند 5 تا 10 درصد قیمت بالاتری را بپردازند.

آلمانی ها که در دنیا به مردمی منظم مشهورند، این رفتار خود را در کار و تولیدات شان نیز دخیل کرده اند. سیاستگذاران آلمانی با استفاده از همین شهرت ابزار آلات دقیقی را می سازند و این باعث شده است حتی با ظهور اقتصادهای پیشرفته ای همچون چین دغدغه ای نداشته باشند و راهی برای صادرات پیدا کنند.

آلمان یکی از کشورهای نمونه در موضوع صادرات است. نگاه صادرات محور در این کشور به همراه اهمیت دادن به ارتقای بهره وری، خلاقیت، نوآوری و دانش کارگران سبب شده است این کشور حتی زمانی که در اروپا بحران ها فراگیر می شوند این کشور قدرت ایستادگی داشته باشد. نمونه این وضعیت در بحران مالی سال 2008 دیده می شود که کشورهای اروپایی با بحران بیکاری مواجه شدند آلمان ها کارگران شان را نه تنها بیکار نکردند بلکه برای آنها دوره های آموزشی مهارتی به همراه حقوق تدارک دیدند.

آلمانی ها امروز با قریب به چهار هزار میلیارد دلار ارزش اقتصادی شان در جایگاه پنجم اقتصاد دنیا قرار گرفته اند. در حالی که رسیدن به این جایگاه برای آنها قدمتی تاریخی دارد. اوج آن تلاش در سال های بعد از جنگ جهانی دوم است. تلاش آلمان بعد از این جنگ و رسیدن آن به شکوفایی اقتصادی به معجزه اقتصاد آلمان معروف شد. در حالی که در این مسیر به مرور آنها سیاست مدیریت واردات و افزایش تعرفه را نیز به مرحله اجرا در آورند.

توانمند شدن صنایع آلمان در فاصله سال های 1949 تا 1966 صورت گرفت. در این مقطع دولت ‏های "آدنائر" و "ارهارد" با سیاست افزایش صادرات ‏و کنترل واردات کمک ‏زیادی به شکل گیری و توانمند شدن صنایع داخلی آلمان کردند. کاهش وابستگی ‏وارداتی کالاهای آلمانی، دگرگونی در ساخت اجتماعی و عادات مصرفی و قناعت مردم آلمان را از جمله دلایل موفقیت سیاست های اقتصادی این دوره ‏دانسته اند.

منبع : www.yjc.ir

کاریکاتور و نقاشی با موضوع حمایت از کالای ایرانی

جمله سازی سال 1397

«تولید ملی»، تعبیر دیگری از «جهاد اقتصادی» است

رونق تولید ملی در سایه جهاد اقتصادی امکان‌پذیر است

«تولید ملی» نباید در بیلبوردها باقی بماند

استقلال کشور در گرو حمایت از تولید ملی است

جهاد عظیم اقتصادی با محوریت تقویت تولید ملی تداوم می‌یابد

گسترش تعاونی‌ها اولویت سال تولید ملی است

حمایت از تولید ملی استمرار جهاد اقتصادی است

تولید ملی با ارتقای کیفیت توسعه می‌یابد

فزونی تولید ملی بستر اشتغال مولد است

رونق تولید ملی منجر به اشتغالزایی می‌‌‌شود

افزایش تولید ملی موجب تحقق اهداف سند اشتغال کشور می‌شود

مجاهدت فعالان عرصه کار و تولید و تلاش در تولید ملی یک ضرورت است

نهادهای فرهنگی تولید ملی را نهادینه کنند

تولید ملی معضلات اجتماعی را سامان می‌دهد

سه داستان کوتاه تقدیم به تولید کننده خوب ایرانی؛

سه داستان کوتاه تقدیم به تولید کننده خوب ایرانی؛

کفش آدیداس
مدتها بود تو کف کفش آدیداس بود!
پول تو جیبی هاشو جمع می کرد تا بتونه یه جفت کفش مارک بخره و بره جلو دوستاش پز بده و ازشون کم نیاره.
هر روز که از پشت ویترین مغازه ها رد می شد قیمت ها رو چک می کرد.
بالاخره یه روز پولش جور شد و کفش رو خرید.
خوشحال و خندون رفت خونه. می خواست کفش هایش را به بقیه نشون بده که دید انگار همه ناراحتن.
باباش هم خونه بود. به مادرش گفت: بابا باید سر کار باشه؟
مامانش گفت: امروز تعدیل نیرو داشتن! کارگاه تولید کفش تعطیل شد! دیگه کسی کفش ایرانی نمیخره! راستی چی خریدی؟!

لباس ورزشی
توی دانشگاه همایش حمایت از کالای ایرانی برگزار شده بود. بچه های تیم هندبال دانشگاه از تمرین برمی گشتن که چشمشون به بنر همایش افتاد. خسته و تشنه بودن. برای آبمیوه ش هم که بود رفتن روی صندلی ها نشستن. کلیپ اوضاع کار، بیکاری کارگران، پولهایی که از کشور خارج می شد و… همه را ناراحت و از مسئولان طلبکار کرده بود. چرا کسی کاری نمی کنه؟
چند روز بعد دانشگاه به بچه های تیم ۵۰۰هزار تومان بن خرید لوازم ورزشی داد. همه می خواستن برن لباس مارک ست بگیرن.
کلیپ، بیکاری کارگران، پولهایی که از کشور خارج می شد، مسئولیت مسئولان
۵۰۰ هزار تومان * ۱۴ نفر بچه های تیم= ۷ میلیون تومان
بچه ها چه تصمیمی می گیرند؟
قال رسول الله (ص): کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته.
پیامبر اکرم می فرمایند: به راستی که همه شما مسئولید و همه شما جوابگوی مردم خود هستید!

خیاطی
کاری نداشتند جز اینکه سر کوچه و پشت موتور توی ده بچرخن. مردم هم کم کم از دستشون عاصی شده بودن. یه روز روحانی روستا باهاشون صحبت کرد. یکیشون دیپلم خیاطی داشت.
-پس چرا کاری نمی کنی؟
-پول ندارم- چرخ می خواد، مغازه می خواد- کسی رو توی بازار نمی شناسم- کی لباسامو میخره؟ و…
حاج آقا گفت: خدا روزی رسونه. از تو حرکت از خدا برکت. نمی شه که بیکار بشینین!
قرار شد هرکدومشون یه کم پول بذارن وسط باهاش چرخ و میز و پارچه و… بخرن. پارکینگ خونه یکیشون هم شد کارگاه.
حاج آقا هم توی مسجد گفت: از این به بعد همه پیراهن و شلوارشون رو از این جوونا بخرن. کم کم از روستاهای اطراف هم سفارش گرفتن و کارشون رو توسعه دادن.
حالا نصف روستا دارن دوخت و دوز می کنن.

منبع :

ندای اصفهان- سید محمدرضا هاشمی